Schapen hoeden terwijl kraanvogel en zwarte ooievaar voorbij komen

WINTERSWIJK – Praten vindt hij moeilijk, zegt schaapsherder Roelof Kuipers, tegen de mensen die hem bezoeken bij het Vragenderveen. Toch vertelt hij daarna uitgebreid over de kudde, de schapen en waarom het begrazen zo goed is voor de natuur. Intussen houdt hij zijn hond in de gaten. "Als ik met jullie praat, probeert die zijn eigen gang te gaan. Het is net een kind." Een corrigerende schreeuw is dan nodig. Het scheelt dat de kudde rustig aan het grazen is in de nieuwe natuur bij het veengebied

Door Bernhard Harfsterkamp.

Schaapskooi is nog steeds een wens
De stichting Landschapskudde Oost-Achterhoek probeert regelmatig met activiteiten aandacht te vragen voor de schaapskuddes. Voorzitter Henk Berenschot verwelkomt de deelnemers bij het VVV-kantoor in Winterswijk. Daar vertelt hij dat er nog steeds gewerkt wordt aan een schaapskooi op het Mentink in Corle. Dit is al eerder geprobeerd, maar er is goede hoop dat het eindelijk zal lukken. Er wordt een subsidieaanvraag voorbereid, waarbij geprobeerd wordt Europees geld binnen te halen. Met de schaapskooi worden de mogelijkheden om leuke activiteiten voor de vrienden van de kudde en andere belangstellenden te organiseren alleen maar groter.

Schapen betere natuurbeheerder dan machine
De fietstochten naar de kudde die deze zomer voor het eerst worden georganiseerd, kunnen nog niet op grote belangstelling rekenen. Dat valt Berenschot een beetje tegen, maar hij weet dat het een kwestie van volhouden is. De toeristen die wel gekomen zijn, genieten in ieder geval volop. Ze hangen aan de lippen van Kuipers. De herder heeft de zorg voor twee kuddes. Een van de kuddes wordt ingezet in de stadsweiden en -parken van Groenlo, Lichtenvoorde en Winterswijk. Met de andere kudde is hij onderweg in natuurgebieden. De schapen grazen nu op een terrein van Natuurmonumenten, dat pas enkele jaren oud is. Daarvoor was het landbouwgrond. De schapen zorgen voor variatie omdat ze niet alles kaal vreten. Natuurlijk vertrappen en verstoren ze ook, maar niet zo veel als een maaimachine die ook gebruikt wordt door de terreinbeherende organisatie. "Die vernietigt al het dierlijk leven. Een schaap laat beestjes over", zegt Kuipers.

Elke dag een klein deel afgrazen en daarna een jaar wegblijven
Om te zorgen dat de schapen niet teveel wegvreten grazen ze maar één dag op dezelfde plek. "Daarna wordt het stukje weer 364 dagen met rust gelaten", zegt Kuipers. 's Avonds worden de schapen naar een speciaal ingerasterd stukje gebracht. "Zodat ik 's avonds naar huis kan." Voordeel hiervan is dat de mest geconcentreerd valt, want er mag niet al te veel stikstof toegevoegd worden aan de voedselarme natuur. Overdag zorgt de herder ervoor dat de schapen het grote terrein stukje bij stukje afgrazen. Kuipers is blij met dit werk voor Natuurmonumenten, maar wat hem betreft mag het nog wel wat meer worden. Met de twee kuddes is een boterham te verdienen, maar een dik belegde is het nog niet.

Zwaluwen volgen de kudde
Tijdens het hoeden van de schapen heeft Kuipers oog voor de natuur. Hij wijst op de boerenzwaluwen die boven de kudde vliegen. De schapen brengen immers kleine insecten in beweging, die de zwaluwen vangen en eten. "Als ik met deze kudde naar Lichtenvoorde loop, vliegen de zwaluwen mee." Laatst zag hij twee kraanvogels in de bosrand. Die broeden voor het tweede jaar in het Korenburgerveen. "Ze kwamen zelfs het open terrein in om te pikken in de schapenpoep." Bijzonder was ook de zwarte ooievaar, die hij hier de laatste tijd regelmatig ziet. Een keer aan de praat stopt Kuipers niet meer. Berenschot moet hem een aantal keren vragen zijn verhaal af te maken, want het is tijd om met de bezoekers terug te fietsen. Die hadden echter nog wel langer willen blijven om met Roelof Kuipers te praten over de soort schapen, het schapenvlees en al het andere dat bij een schaapskudde komt kijken.