Grols Verleden over 'De Heidebloem'

Herinneringen aan kantonrechter Mr. Henri Isaac Swaving

Door Theo Huijskes

GROENLO - In de nieuwste uitgave van het magazine Grols Verleden wordt met een uitgebreide bijdrage aandacht besteed aan voormalig kantonrechter van Groenlo Mr. Henri Isaac Swaving. Het was namelijk natuurliefhebber en tevens landheer Swaving, die tijdens zijn Groenlose arbeidzame periode van 1844 tot 1861 een tweetal erven kocht, te weten 'Te(r) Voorde' in het Schependom Groenlo en Klein Buitink alias 'De Pogge' in het buurtschap Avest onder Beltrum. Laatstgenoemde boerenplaats werd door hem herdoopt en kreeg daarbij de heden ten dage nog altijd alom bekende naam 'De Heidebloem'.

En juist op de locatie 'De Heidebloem' (het boerenerf op het adres Deventer Kunstweg 15a in Groenlo) werden afgelopen zaterdag de eerste exemplaren van het magazine Grols Verleden overhandigd aan respectievelijk Yvonne Röring, voorzitter van de Avester buurtvereniging Schependom (driehoek Vrakkingweg, Oude Borculoseweg en Deventer Kunstweg), Bennie Zemann als hoofdbewoner van 'De Heidebloem' en Joop Ottink, bestuurslid van de Oudheidkundige Vereniging Groenlo en tevens schrijver van het artikel. De overhandiging geschiedde door Ben Verheij, voorzitter van de OVG.

Staatsman Thorbecke
Henri Isaac Swaving, in 1814 in Zutphen geboren als zoon van burgemeester Swaving, ging in 1844 op 28-jarige leeftijd als kantonrechter aan de slag in Groenlo. Kantonrechter Swaving genoot een juridische opleiding, waarbij Thorbecke (de latere populaire Nederlandse staatsman) zijn promotor was. Hij had een buitengewone belangstelling voor taalkunde en had daarnaast veel kennis van de vaderlandse letterkunde en grote bekendheid met de Franse, Duitse en Engelse literatuur. Swaving was derhalve een groot taalkundige, sprak, las en schreef in meer dan tien verschillende talen. Ook heeft hij een forse bijdrage geleverd aan het tot stand komen van het Weiland's' woordenboek met een inbreng van meer dan 5 duizend beschreven bladen.

Familie Egberts
In Groenlo, waar hij zich helemaal thuis voelde, ging hij wonen op de Markt bij de familie Egberts, waarbij Egberdina Egberts zijn huishoudster werd. In 1845 kocht Swaving, bekend geworden onder de naam 'Heer van Heidebloem en Erica', vervolgens de hiervoor genoemde twee erven. Dit waren in eerste instantie woeste gronden, die later werden ontgonnen en in weer een later stadium werden ingericht als weide- en landbouwgronden. Een aankoop, die eerst een oppervlakte van 10 hectare behelsde, maar later door verdere aankopen werd uitgebreid naar 25 hectare. Vanaf de aankoop van 'De Heidebloem', maakte Swaving een begin met de ontginning van Markegronden, gelegen bij 'De Heidebloem'. Dit onder andere door aanleg van een groot bos: 'Het Richtersbos'.

Gastvrij onthaal
Zowel in zijn Groenlose periode als in een later stadium van zijn leven, toen hij weer in Zutphen woonachtig was en daar als kantonrechter werkte, bracht Swaving veel tijd door op 'zijn' Heidebloem. Ook ontving hij er vele gasten uit Groenlo, maar daarnaast ook gasten van ver daarbuiten, die hij daar allemaal bijzonder gastvrij onthaalde in een koepel die hij er had laten bouwen. Het was de zomer van 1880 dat Henri Isaac Swaving voor de laatste maal op De Heidebloem verbleef. De man met een onbeschrijfelijke liefde voor de natuur, en dat in het bijzonder voor bomen en planten, werd ernstig ziek en overleed begin 1881 in Zutphen en dat op 65-jarige leeftijd.