80-jarig Stadsmuseum Groenlo in teken Tachtigjarige Oorlog

GROENLO - In het statige pand aan de Mattelierstraat 33 is het Stadsmuseum Groenlo gehuisvest. Een museum dat, geheel in stijl met de naam, voornamelijk de geschiedenis van de stad Grol in de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) op allerlei manieren in beeld brengt. Iedereen die een beetje de geschiedenislessen op school heeft gevolgd en ook heeft opgelet weet dat die oorlog voor Groenlo van grote betekenis is geweest. Lange tijd was de stad in Spaanse handen, maar prins Frederik Hendrik (de 'stedendwinger') wist in 1627 de stad op de Spanjaarden te heroveren en daarmee kwam in Groenlo definitief een eind aan de Spaanse tijd. "Je moet die herovering voor de toenmalige inwoners niet zien als een bevrijding; de stad werd overgenomen door de Staatsen, maar de Grollenaren waren daar helemaal niet zo gelukkig mee. Velen verlieten de stad en weken uit naar Vreden en Bocholt want het katholieke geloof mocht niet meer openlijk worden beleden en de protestantse godsdienst werd ingevoerd", zo vertellen Gerard Boink, Arie Bragt en Piet Zemann, die samen met ruim 30 andere vrijwilligers het museum draaiende houden, rondleidingen verzorgen en alle andere voorkomende werkzaamheden uitvoeren.

Door Ferry Broshuis

Filmzaal
Als je in het museum vanuit de centrale ontvangsthal onder de karakteristieke houten boog doorloopt, die uit 1622 dateert en vroeger aan de Nieuwestraat tegenover hotel de Pelikaan stond, dan kom je in een fraaie audiovisuele ruimte. Daar worden diverse films over de Tachtigjarige Oorlog in Groenlo en de Slag om Grolle vertoond. Inmiddels zijn die films ook ondertiteld in het Duits, Frans en Engels, want bezoek uit het buitenland komt steeds vaker voor.

Maquette en linie
In de aanpalende ruimte is een grote maquette opgesteld van de stad Grol uit vroeger tijden en meteen is te zien dat het stratenpatroon binnen de gracht in die afgelopen 400 jaar eigenlijk nauwelijks is gewijzigd. Ook de circumvallatielinie is te zien, de onlangs op de werelderfgoedlijst geplaatste verdedigingslinie van ruim zestien kilometer rond de stad Grol. De linie werd op last van prins Frederik Hendrik in verrassend korte tijd aangelegd om zo aanvallen van buiten af op zijn leger van 25.000 man te voorkomen. Volgens Gerard Boink was de aanleg van die circumvallatielinie in zo'n korte tijd een prestatie van formaat, zeker gezien de beperkte mogelijkheden die men in die tijd had. Schansen werden ook aangelegd en de Engelse Schans in Lievelde is daar een voorbeeld van en spreekt bij velen nog altijd tot de verbeelding.

Belangstelling
Vanaf mooie muren kijken in het museum de machtige mannen uit het verleden vanaf schilderijen de bezoekers streng toe. De heren rondleiders kunnen ook nog vertellen dat de Slag om Grolle van 1627 in het westen lange tijd niet die aandacht heeft gehad die het verdiende. Het is vooral door toedoen van de vorig jaar overleden Grolse geschiedkundige Joep van der Pluijm dat daar verandering in is gekomen. Hij heeft de roemruchte geschiedenis van de stad Grol in al haar facetten in een groot aantal wetenschappelijke werken vastgelegd. Frederik Hendrik heeft zijn hier opgedane kennis van de circumvallatielinie later ook toegepast bij de belegering van Den Bosch.

Kinderen
Het Stadsmuseum is interessant voor volwassenen, maar zeker ook voor kinderen. Voor hen zijn er in het museum speciale programma's met een interessante quiz erbij en bovendien kunnen de kinderen zich steken in kleding uit het verre verleden, harnassen aantrekken enzovoort. Spannend en leerzaam. Er zijn ook veel wapens te zien uit die tijd, gevonden kogels en andere interessante attributen en er ligt een oude boomstamput die een aantal jaren geleden op de Markt werd ontdekt nu in het museum te pronken.

Win-win-situatie
Door de opkomst van de interesse voor de Tachtigjarige Oorlog en door de inspanningen van de Compagnie Grolle en het opvoeren van de Slag om Grolle - die dit jaar in oktober weer wordt gehouden - heeft het Stadsmuseum ongetwijfeld extra wind in de zeilen gekregen en dat is te merken in de toegenomen belangstelling.

Extra's
Naast de Tachtigjarige Oorlog is er meer te zien in het museum. De vrijwilligers laten met enthousiasme de stijlkamer zien (een samenwerking met Erve Kots in Lievelde), het industrieel verleden en andere bezienswaardigheden. Dit jaar bestaat het Stadsmuseum 80 jaar, een mooie verwijzing naar de Tachtigjarige Oorlog. In september zal daar aandacht aan worden besteed. Het is frappant dat het museum tachtig jaar geleden ook op deze locatie begon en na een aantal omzwervingen weer is teruggekeerd naar de plek én het gebouw waar het ooit van start ging. Al na enkele jaren, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, werd het pand aan de Mattelierstraat gevorderd voor de marechaussee, weet Roy Oostendorp, sinds vorig jaar bestuurslid bij het Stadsmuseum. Daarna begon een 'trektocht': het museum was gevestigd aan de Beltrumse straat en daarna een hele tijd in de Saksische boerderij in de Notenboomstraat, dat nu onder de naam Stadsboerderij Grolle ook als museum in gebruik is.

Vrijwilligers
De vrijwilligers werken met hart en ziel en repareren van alles, denken van alles uit. Er is een jaarlijkse subsidie van de gemeente en er is een club Vrienden van het Stadsmuseum waardoor ook extra inkomsten ontstaan. Maar ze moeten toch echt op de centen letten. Dat doen ze en ze zijn inventief. Arie Bragt verwijst nog graag naar de verdiensten van de onlangs overleden Bertus Oostendorp die erg handig was en veel dingen kon opknappen.
Het Stadsmuseum is geopend van dinsdag tot en met zaterdag van 10.30 uur tot 16.30 uur.

www.stadsmuseumgroenlo.nl