Oud-bewoners GOLS Station na lange tijd terug in geboorteplaats
AlgemeenFamilie Pollmann heeft dierbare herinneringen aan monumentale gebouw
Door Theo Huijskes
GROENLO - Het voormalige Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij (GOLS)- station in Groenlo geniet grote bekendheid. Een en ander niet alleen in het vestingstadje zelf, maar ook daarbuiten en ver daarbuiten. Het in 1883 gebouwde, in 1916 totaal verbouwde en de laatste jaren door de huidige bewoners ingrijpend gerestaureerde stationsgebouw trekt zelfs de nodige aandacht vanuit Amerika. Het betreft hier de warme belangstelling van Reinard Pollmann (78) en Christine (Ineke) Horn-Pollman (72), die in de jaren veertig van de vorige eeuw als kinderen van Adolph Pollmann - onderwijzer aan de basisschool St. Canisius in Groenlo - in het woongedeelte, zijnde de bovenverdieping van het inmiddels monumentale stationsgebouw, zijn geboren.
Omdat in 1937 het personenvervoer op de GOLS-lijn wordt beëindigd, verliest het gebouw de functie van station. De benedenverdieping van het station wordt gehuurd door het Ministerie van Landbouw. Grollenaar Jans Roerdink, namens dit ministerie op de begane grond van het gebouw werkzaam als districtsbureauhouder, koopt het station in de zestiger jaren van de NS. De bovenverdieping wordt verhuurd voor bewoning, een mogelijkheid waar Adolph en Christina Pollmann vanaf 1939 gebruik van maken. Adolph Pollmann is als onderwijzer werkzaam aan de in de Nieuwestraat gevestigde basisschool St. Canisius en dat vanaf maart 1926 tot december 1954. Een en ander derhalve ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het gezin Pollmann besluit eind 1954 om naar Amerika te emigreren.
BinnensteBuiten
Dankzij de lange en intensieve restauratie-inspanningen van de huidige bewoners Ronald Wopereis en Angela Roerdink, waarbij geen enkele afbreuk wordt gedaan aan de originele bouwstijl van het populaire stationsgebouw, wordt de totale metamorfose nog steeds aangemerkt als één van de belangrijkste dan wel mooiste successen in het nog steeds lopende Programma Stad Groenlo van de gemeente Oost Gelre. Deze conclusie blijft vervolgens niet onopgemerkt bij de vaderlandse mediakanalen. Zo meldt zich eind 2017 de gezamenlijke omroep KRO/NCRV in Groenlo voor het maken van opnames voor het televisieprogramma BinnensteBuiten. Een programma dat aandacht besteedt aan bijzondere huizen en gebouwen en de daarbij horende verhalen. In de Groenlose situatie betreft het dus de geschiedenis van het GOLS-station door de jaren heen en de hedendaagse status van het gebouw. De op 4 december 2017 uitgezonden, dertig minuten durende opnames, blijven niet alleen in Nederland, maar ook in Amerika bij de familie Pollman niet onopgemerkt.
Bezoek aan Groenlo
De daarbij gedane, totaal verrassende ontdekking dat het stationsgebouw helemaal in de oude stijl is gerestaureerd en heden ten dage nog steeds wordt bewoond, doet de beide Pollmann-telgen besluiten om na een periode van circa dertig jaar weer naar Groenlo af te reizen. Nadat in de loop van 2018 contact wordt opgenomen met Ronald Wopereis en Angela Roerdink, volgt er een bezoek aan hun geboortehuis aan het eind van de Stationslaan in Groenlo. Een bijzondere ontmoeting, waarbij tal van herinneringen naar boven komen. Zo zijn Reinard Pollmann (14 jaar jong bij het vertrek uit Groenlo) en Christine Pollmann (11 jaar jong bij het vertrek uit Groenlo) met name verrast vanwege het feit dat de bovenverdieping van het voormalige stationsgebouw nog helemaal intact is gebleven, waarbij zij dientengevolge opnieuw in aanraking komen met onder andere de destijds 'kleine' doordeweekse en de destijds 'grote' zondagse kamer. Ook de slaapkamers (zolderkamers) zijn nog precies zoals ze waren in de tijd dat zij er sliepen.
Tweede Wereldoorlog
Ondanks dat hij nog erg jong is ten tijde van de Tweede Wereldoorlog (zus Ineke is na de oorlog geboren), kan Reinard zich nog een aantal zaken helder voor de geest halen. Zo weet hij zich nog te herinneren dat het station meerdere malen is beschoten vanuit vliegtuigen van de geallieerden. De kogels zouden ingeslagen zijn naast de balkondeur, alwaar in 1942 zijn kinderbedje staat. Circa twee jaar later, eind 1944 of begin 1945, wordt het station weer beschoten vanuit een vliegtuig, deze keer met granaten. Als gevolg hiervan zijn in de kap van het gebouw nog steeds sporen terug te vinden van een granaatinslag. Daarnaast heeft er een poging plaatsgevonden om het totale stationsgebouw te bombarderen. De bom treft echter niet het station, maar het woonhuis met in een later stadium huisnummer 7, waar Annie en Joke Lutjenhuis wonen. Dit bombardement is voor de familie Pollmann wel de aanleiding om te verhuizen en daarbij tijdelijk hun intrek te nemen in een huis aan de Ganzenmarkt in Groenlo (het voormalige kaaswinkeltje). Hier heeft de familie Pollmann gewoond tot de oorlog voorbij is. Nadat vervolgens de schade aan het stationsgebouw is hersteld, is men er teruggekeerd om er vervolgens nog circa tien jaar met veel plezier te wonen.
Emigratie naar Amerika
Omdat na de oorlog veel families emigreren naar andere landen, besluit Adolph Pollmann met zijn gezin hetzelfde te doen en dat naar Amerika. Met de MS Maasdam van de Holland Amerika Lijn wordt koers gezet naar het nieuwe land. Omdat een broer van echtgenote Christina in Santa Barbara California woont, besluiten zij daar naartoe te gaan. Hier kan Adolph niet zomaar aan de slag als onderwijzer. Dit omdat hij niet beschikt over de in Amerika benodigde papieren. Hij heeft zich toen met grote inzet en toewijding het vak van horlogemaker eigen gemaakt. In een later stadium is Adolph ook een schildersbedrijf begonnen, hetgeen hij tien jaar lang heeft gerund, om daarna met Christina terug te keren naar Nederland. Dit laatste mede in verband met ziekte van de moeder c.q. schoonmoeder van het echtpaar Pollmann. Vanaf november 1965 tot juli 1970 verblijft men in Nederland. In die periode heeft Adolph, vanaf 1 maart 1966 tot 11 augustus 1969, les gegeven aan de basisschool St. Aloysius aan de Wheme te Groenlo. Niet bekend is waar het echtpaar toen heeft gewoond. In juli 1970 vertrekken Adolph en Christina Pollmann weer naar Santa Barbara in California. Adolph is op dat moment 66 jaar en echtgenote Christina 57 jaar. Niet bekend is of hij daar nog weer werkzaam is geweest. Beiden zijn in Amerika overleden, te weten Adolph in 1984 op 80-jarige leeftijd en Christina in 2013 op 100-jarige leeftijd. Hun kinderen Reinard en Christine zijn beiden heden ten dage nog werkzaam. Reinard is eigenaar van een hotelketen en reist hiervoor heel Amerika door en Christine is gemeente-ambtenaar bij het Santa Barbara County Environmental Health Services.
Reacties
Desgevraagd delen Reinard en Christine Pollmann deze krant mee dat zij met onvoorstelbaar veel plezier terugkijken op de periode dat zij in Groenlo woonden en verbleven en in het bijzonder op het weerzien in 2018 van het voormalige stationsgebouw.
Reinard in een reactie: "Het station was in mijn jeugdjaren een fantastische plaats om op te groeien. Dit zeker met de vele ruimte er omheen. Mijn ouders hadden een grote tuin met allerlei groenten, zoals aardappelen, bessen enzovoort. Ik kan mij nog goed herinneren dat het gras met een zeis gemaaid moest worden. Ook weet ik nog goed dat hij als leraar vaak een kip of een konijn mee naar huis kreeg, die werden aangeboden door leerlingen afkomstig van de boer. In de tuin liep een smalle sloot met een grote tak van een boom, die net over het water hing. Daar hebben wij veel speelplezier met en aan beleefd. Ook op de zolder van het stationsgebouw kon je mooi spelen, want het luik kon je dicht doen en door het mooie, ronde raam kon je over de gehele straat of laan kijken. En natuurlijk de spoorwagons, die bij het station stonden, waren helemaal fantastisch om op te klimmen. Kortom, er was ruimte genoeg zodat je je niet hoefde te vervelen. Het station zal altijd een speciale plek in ons hart blijven behouden." Aangevuld door Christine: "Ik denk dat mijn hobby voor modeltreinen waarschijnlijk is gegroeid door de mooie herinneringen aan het stationsgebouw hier in Groenlo."
En de huidige bewoners Ronald Wopereis en Angela Roerdink: "Dankzij de spontane ontmoeting met Reinard en Christine Pollmann, kunnen wij weer een mooi hoofdstuk toevoegen aan de geschiedenis van het stationsgebouw."
