Herdenking slachtoffers Holocaust op Markt in Groenlo

Ingetogenheid en stille treurnis

Door Ferry Broshuis

GROENLO – Met het in werking zetten van het Holocaust-monument LEVENSLICHT op de Markt werd zondagmiddag de herdenking gestart van het feit dat 75 jaar geleden door de Russen het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau werd bevrijd, hét internationale symbool van de Holocaust. Burgemeester Annette Bronsvoort van de gemeente Oost Gelre wees er in een toespraak op hoe belangrijk deze herdenkingen zijn. Want deze gruweldaden uit de Tweede Wereldoorlog mogen zich nooit meer herhalen. Wij leven in vrijheid en hebben de plicht het verleden niet te vergeten. Zij wees er ook op dat deze zondag door de Nederlandse regering bij monde van premier Rutte officieel excuses zijn aangeboden aan de overlevenden van de holocaust wegens nalatigheden van de staat in de Tweede Wereldoorlog.

Er liggen nu in Groenlo ongeveer 600 stenen van het nationale monument dat op 16 januari in Rotterdam is onthuld. Het is gemaakt door kunstenaar Daan Roosegaarde en bestaat in totaal uit 104.000 lichtgevende stenen als symbool voor de 104.00 Joden, Roma en Sinti die slachtoffer zijn geworden van de Holocaust in Nederland. Die stenen zijn over 170 gemeenten in Nederland verspreid, waaronder dus Oost Gelre. De 600 stenen vormen een monument dat met fluorescerende inkt is bewerkt; de stenen lichten om de paar seconden op en doven weer als een soort ademhaling.

Joodse geschiedenis
Maria Monasso van het Comité 4 Mei, dat samen met diverse andere organisaties in Groenlo en Lichtenvoorde deze bijeenkomst had georganiseerd, gaf aan dat stenen heel belangrijk zijn bij Joodse begraafplaatsen. Zij zette ook uiteen hoe de geschiedenis van de Joden hier in Groenlo is geweest en ging daarbij ver terug in de tijd. Groenlo kende voor de Tweede Wereldoorlog een flinke Joodse gemeenschap met geheel eigen karakteristieken, maar velen zijn vermoord in de vernietigingskampen.
Groenlo heeft inmiddels voor alle vermoorde Joden voor hun huizen stolperstenen geplaatst. Daardoor wordt de herinnering aan hen in ere gehouden en zijn ze niet naamloos verdwenen.

Diverse sprekers
Er waren zondag diverse mensen uit Oost Gelre die verhalen vertelden over wat hun familie en henzelf overkomen is tijdens de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Er was ook sprake van verraad. Soms gingen die verhalen door merg en been en je voelde ook na 75 jaar de enorme ellende die mensen moesten ondergaan.
Er werd muziek gespeeld, diverse koren zongen toepasselijke liederen, er werden gedichten voorgedragen en er waren ook stiltemomenten, zodat iedereen met zijn eigen gedachten en verwerking bezig kon zijn.
Vanuit Groenlo is er ook een delegatie naar kamp Westerbork gereisd om daar deel te nemen aan de herdenking waar de namen van de 102.000 slachtoffers worden voorgelezen.
Ook is er bij bakkerij Wissink op de Markt op een groot scherm een diaserie te zien, getiteld: namen en gezichten van de Holocaustslachtoffers uit Oost Gelre, samengesteld door de Stichting Stolperstenen Groenlo.