Afbeelding

Oerend Smart | Stad, land, mensen

Opinie

Stad en platteland worden vaak tegenover elkaar afgezet. Menig politicus, deskundige en journalist ziet tussen beide gebieden een 'tegenstelling', 'kloof' of 'tweedeling' ontstaan. Sommigen hebben het zelfs over 'Randstad versus Randland'. Maar verschillen stad en land echt zoveel van elkaar? Drie jaar terug deed I&O Research er onderzoek naar. Conclusie: van een echte kloof tussen stad en platteland is in ons land geen sprake. Bovendien, zo liet het onderzoek zien, zijn plattelanders niet jaloers op Randstedelingen. Sterker nog: velen van hen zijn van mening dat ze minstens zo'n goed bestaan hebben. Onderzoeksleider Peter Kanne merkte daarover op: 'Minder stress en meer aandacht voor elkaar. Ze vinden alleen dat daar in Den Haag en Amsterdam te weinig oog voor is.'

Al jarenlang groeien stad en platteland naar elkaar toe. Zeker in het kleine Nederland met z'n korte afstanden is het platteland 'mentaal' aan het verstedelijken: dorpelingen en stedelingen gaan onder invloed van mobiliteit en de (sociale) media steeds meer op elkaar lijken. Dat zien we vooral bij jongeren die voor hun opleiding, stage of werk sowieso vaak in de stad komen. En dat heeft ook gevolgen voor het plattelandsleven. Zo hebben lokale verenigingen moeite om vrijwilligers te vinden, simpelweg omdat veel inwoners het te druk hebben en 's avonds liever Netflixen of met hun iPad op de bank zitten.

Maar klopt het dat je op het platteland minder stress hebt en meer aandacht voor elkaar? Dat hangt in de eerste plaats af van iemands persoonlijkheid. De een schiet sneller in de stress dan de ander, terwijl niet iedereen even empathisch is. Wel is het op het platteland minder druk dan in de stad – er zijn niet zoveel mensen, verkeersmiddelen, geluiden en andere externe prikkels die voor afleiding zorgen. Niet voor niets gaan stedelingen naar het buitengebied als ze tot rust willen komen. Dat plattelanders meer aandacht voor elkaar hebben dan stadsbewoners, klinkt ook niet onlogisch. In een dunbevolkt gebied zijn mensen nu eenmaal meer op elkaar aangewezen. Voorbeeld: toen acteur Tom Cruise voor opnames van de film 'The Last Samurai' in Nieuw-Zeeland op een verlaten landweg een busje met panne zag staan, stopte hij meteen en verwisselde hij tot verrassing van de inzittenden eigenhandig de banden. De vraag is of hij dat in New York ook had gedaan. Waarschijnlijk niet. Want uit de psychologie is het 'omstander-effect' bekend: hoe meer personen zich ergens bevinden, hoe minder geneigd ze zijn om iemand in nood te helpen. Anders gezegd: op het platteland zijn de condities om je van je goede kant te laten zien beter dan in de stad. Of we nu plattelander of stedeling zijn, uiteindelijk zijn we allemaal mensen.

Geograaf Gert-Jan Hospers schrijft over stedelijke en regionale ontwikkeling op menselijke maat

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant