Zwollenaren in actie tegen grote zonneparken

‘Geen landbouwgrond opofferen voor zonnepanelen’

Door Kyra Broshuis

ZWOLLE - Bewoners in Zwolle maken zich zorgen over de komst van zonneparken in hun landelijke omgeving zoals aan de Hegemansweg en plan De Zomereiken aan de Berkenhofweg. Tegenstanders van de parken hebben zich verenigd en strijden samen tegen de realisatie van de zonneparken. De families Roes, Rooks, Smeenk, Bos, Halleriet, Ensink, Teselink en Laarhoven zijn tegen de komst van zonneparken. Naast de twee genoemde zonneparken zijn er ook grote zonneparken gepland in Holterhoek en Hupsel, deze parken bevinden zich minder dan een kilometer van de gemeentegrens.

Niet gehoord
De Zomereiken is een project van Sunvest en Agem. Grondeigenaar Beernink stelt hiervoor zijn landbouwgrond beschikbaar. Het gaat om de locatie gelegen tussen de Berkhofweg en de Vredenseweg met een totale oppervlakte van ongeveer 11 hectare. De Grolse linie loopt over het perceel en zal, als onderdeel van het plan, zichtbaar en beleefbaar worden gemaakt. Hierdoor is er ongeveer 9 hectare beschikbaar voor zonnepanelen. De buurt vindt dat landbouwgrond niet gebruikt moet worden voor een zonnepark. Daarnaast voelen de buren zich niet gehoord door de gemeente. “Vanaf het begin is ons, door de initiatiefnemers (Sunvest en Agem), duidelijk gemaakt dat er geen ruimte is voor discussie. Wij zien niets in een zonnepark van die afmeting op landbouwgrond. Wij hebben die grond hard nodig voor de landbouw. Dit park wordt straks beheerd door onbekenden, het heeft niks met onze samenleving te maken. Daarbij is het natuurlijk een enorme aantasting van het landschap. Voor het park De Zomereiken zijn wel infoavonden georganiseerd maar dat was puur informatief. Meepraten was alleen, en dan ook nog heel beperkt, mogelijk over de indeling. Uiteraard hebben we ook de grondeigenaar benaderd maar die stelt enkel zijn grond beschikbaar, andere partijen ontwikkelen het plan. De buurt heeft zelf een plan B ontwikkeld en zijn daarmee naar de gemeente gestapt. De gemeente ging akkoord maar de grondeigenaar niet.” De initiatiefnemer van plan Hegemansweg heeft 14 januari jongstleden een inloopavond georganiseerd voor genodigden. Op deze avond werd het zeer duidelijk dat de Zwollenaren niet achter dit plan staan.

Weg uitzicht
De groep vreest dat het open landschap zal verdwijnen. Bij Rooks en Halleriet komt het zonnepark 60 meter van het huis af. “Dan wordt dat ons uitzicht. De hoogte van de panelen wordt 1.50 meter. De bosschage eromheen iets hoger. Dat wil je toch niet 25 jaar voor je raam hebben?. Het is voor de ontwikkelaar makkelijk praten, zij hebben er straks geen uitzicht op. Dat zeiden ze zelf ook; ‘ik zou het zelf niet voor mijn huis willen hebben…’” Ook de fauna wordt bedreigd. “Het zonnepark wordt afgesloten met hekwerken om bezoekers tegen te houden. Maar dan houdt je ook het wild tegen met alle gevolgen van dien.” De agrariërs vinden het hele idee van grote zonneparken op landbouwgrond onbegrijpelijk “Wij moeten nu al maïs uit Duitsland halen. Dit is geen kringlooplandbouw zoals het rijk dat graag wil. Zonnepanelen die jaren blijven staan, maken de hele grond arm. Daar kun je later niks meer mee.” De groep is grondig in de zaak gedoken en hebben ontdekt dat dergelijke grootschalige plannen in Friesland en Overijssel al worden geannuleerd. “Daar moeten ze aan de zogenaamde zonneladder voldoen.” De ‘constructieve zonneladder’ (opgesteld door de natuur- en milieufederaties) is het principe dat eerst op daken wordt gelegd, daarna op onbenutte bebouwde locaties, dan langs wegen en industriële plassen, langs stads- en dorpsranden en pas op het allerlaatst op landbouwgrond.

Eerst op grote daken
De groep vraagt zich af waarom niet eerst alle daken in de gemeente vol gelegd worden met zonnepanelen. “Dan hebben we die zonneparken helemaal niet nodig. Er zijn zoveel grote bedrijven op De Laarberg waar nog geen zonnepanelen op liggen. Uit het feit dat de gemeente bewust de zonneladder niet hanteert, kan geconcludeerd worden dat het kostenaspect zwaarder weegt dan duurzaamheid, landschappelijk belang en draagvlak bij de lokale bevolking.” De buurtbewoners hebben tot nu bereikt dat de plannen voor De Zomereiken stil liggen tot er een fysieke inloopavond is geweest. “Maar we willen ook dat de gemeente serieus nadenkt over andere mogelijkheden. Wij willen geen zonnepanelen op landbouwgrond. De gemeente zou hierin meer initiatief moeten nemen. Er wordt nu gekozen voor makkelijkste weg. Enkele raadsleden zitten met een dubbele pet; zij zijn ook actief bij Agem. De gemeente is zelf ook onderdeel van Agem. We krijgen hier straks te maken met grote investeerders die geen enkele band met dit gebied hebben. Wij moeten nu actie ondernemen; het zou heel jammer zijn als de gemeente achteraf moet concluderen dat het anders had gemoeten.” De buurt verwijst naar het coalitieakkoord van de gemeente waarin staat dat landbouwgrond die functie moet behouden. “Maar als de raad akkoord gaat, dan zijn wij nergens meer. We hebben de raadsleden een brief gestuurd over onze zorgen.” Er dient, volgens de bewoners, in ieder geval eerst een gedegen studie uitgevoerd te worden op welke wijze de energietransitie in Oost Gelre gestalte dient te krijgen.

Groep PETZ
Inmiddels hebben de bewoners van Zwolle hun krachten gebundeld in de groep PETZ (positieve energietransitie Zwolle). Er staan immers nog meer zonneparken gepland in het gebied. “Wij zijn voor groene energie maar niet op deze manier”, zegt Roes. “De groep telt inmiddels meer dan 70 leden en met allemaal dezelfde mening. Wij zijn hier de direct betrokkenen en wij willen meepraten over de toekomst van dit gebied. Er wordt te weinig gekeken naar alternatieven. De gemeente verschuilt zich achter het credo ‘Energieneutraal in 2030’ maar houdt zich niet aan de richtlijnen van de zonneladder. Die zijn er toch niet voor niets? Een goed alternatief is ook ‘Zon op erf’, waarmee een agrarisch ondernemer zijn onderneming kan staken en zonneboer kan worden op eigen erf. Asbest vervangen door zonnepanelen; hiermee creëer je een win/win situatie. Er zijn voldoende alternatieven waar de bewoners wel achter staan. We vinden het jammer dat de gemeente in deze haar inwoners niet voldoende tijd biedt.”

Bezwaarbrief
Het onderwerp komt op 23 juni aan de orde in de commissievergadering. “Wij willen graag inspreken bij deze vergadering maar dat kan niet omdat vergaderingen in verband met Covid-19 digitaal zijn. Uiteraard hebben wij een bezwaarbrief geschreven maar die wordt pas besproken als het onderwerp in de raad komt. Wij hopen dat de raadsleden zich verdiepen in dit onderwerp en dat de gemeente met ons in overleg gaat. We hebben in elk geval al een afspraak staan met de wethouder. Van de initiatiefnemers zelf hoeven we niets te verwachten; het is puur een commerciële onderneming. Maar het gaat wel om ons landschap en de toekomst van ons buitengebied.”

Wethouder: met alleen daken redden we het niet
Wethouder Marieke Frank zegt dat de bezwaren zich vooral toespitsen op het beleid. “De procedure rond de zonneparken bij Zwolle loopt al enige tijd. Al tijdens de omgevingsdialoog van de initiatiefnemers met de buurt hebben wij als gemeente gesproken met de tegenstanders van dit initiatief voor zonneparken. In deze procedure baseren wij ons op het ‘Beleid en uitvoeringsplan grootschalige energieopwekking’ dat daarvoor is vastgesteld door de gemeenteraad. Dat is tot stand gekomen vanuit breed overleg met inwoners en belangenorganisaties. Het initiatief voor de zonneparken komt voort uit dit beleid. We willen in 2030 energieneutraal zijn. Dat kan alleen met duurzaam opgewekte energie. Daar is meer voor nodig dan alleen het vol leggen van daken. We moeten energie besparen én nadrukkelijk ook grootschalig energie opwekken via wind en zon. Daarmee wordt de energievoorziening zichtbaar in het landschap en dat leidt tot discussie.”

Het college is zich bewust van de discussie en neemt de opmerkingen van de bezwaarmakers zeker serieus, zo legt de wethouder uit: “We zijn met hen in gesprek. En dat blijven we ook in het vervolg van deze procedure. Volgende week is een eerste moment dat de gemeenteraad zich over dit onderwerp buigt. Het is goed om de mening van de raad te horen en de conclusies mee te nemen in het vervolg van de procedure. Pas na de zomervakantie verwachten we een definitief voorstel aan de raad voor te leggen. Tot dat moment blijven we in gesprek met alle belanghebbenden.”

Wordt vervolgd.