Afbeelding

Oerend Smart | De geest moet waaien

Opinie

Lummelen en niksen: het schijnt hartstikke goed te zijn voor je welzijn en creativiteit. Volgens deskundigen doen we het veel te weinig in ons drukke bestaan. Als ik het hoor gaan mijn nekharen recht overeind staan. Lummelen? Niksen? Ben je mal, ik moet nog zoveel doen, en ik wil nog zoveel leren en ontdekken! Mijn spaarzame tijd besteed ik het liefst zo nuttig en efficiënt mogelijk. En toch… heeft de verplichte stilstand in deze corona-tijd mij tot andere gedachten gebracht.

Het blijft iets dubbelzinnig, dat harde werken: enerzijds geeft het je een rush om alles voor elkaar te boxen, en anderzijds put het je uit. En op die momenten van uitputting bijt ik me steevast nóg hardnekkiger vast in mijn bezigheden. ‘Ach, ik voel me misschien te moe voor het schrijven van dat ingewikkelde stuk, maar heus niet te moe om deze mailtjes te beantwoorden, of gras te maaien of te stofzuigen.’

Als het dan tot ontspannen komt, dan wel graag met een podcast, (luister)boek of documentaire. Want dan is die vrije tijd in ieder geval nog nuttig besteed en niet voor niks geweest. Aldus mijn automatische gedachten.

Soms is het goed en verfrissend om die automatische gedachten eens tegen het licht te houden. Je kunt ze analyseren en ze toetsen aan de wetenschap, maar ik moet bekennen dat dat bij mij niet echt de bakens verzet. De ratio legt het af tegen mijn ingesleten patronen en gewoontes. Ik moet iets aan den lijve ondervinden om mijn hardnekkige gedrag aan te kunnen passen en anders naar mezelf te willen kijken.

En dat is wat corona mij bracht: ze liet me de waarde en het belang ervaren van vrije tijd voor mijn geest. Want juist in die doelloze momenten tussen dat hollen door, kan er een open ruimte ontstaan voor inspiratie, reflectie en eureka-momenten. Die open plekken ontstaan bij mij vaak tijdens een eenzame wandeling door de natuur, of in de sluimertoestand tussen waken en slapen. Na een wandeling voel ik me altijd een stuk lichter, alsof de mist en de zwaarte zijn opgetrokken. Dingen waar ik steeds tegenaan hikte, kosten ineens een stuk minder moeite en niet onbelangrijk: ik ervaar meer plezier en diepgang als ik mijn hoofd heb leeggemaakt.

Treurig eigenlijk als je bedenkt hoeveel (of beter: hoe weinig) tijd wij vrijmaken voor onze geest. Hoeveel tijd op een dag worden wij niet in beslag genomen door de Ander (werk, beeldschermen, boodschappen, vrienden of familie)? Was mijn geest een kind, dan was het zwaar verwaarloosd. Een kind dat voortdurend had te dansen naar de pijpen van een dwingende, veeleisende moeder of vader. Nooit zag ik mijn geest aan voor een uniek wezen dat zelf ruimte en vrijheid behoefde, voor een wezen dat mij iets te zeggen kon hebben. Het stond vooral ten dienste van mijn dicterende gedachten.

Wat ik dus hoop mee te nemen uit corona? Meer vrijplaats voor de geest.

Sylvia Heijnen is oprichter van de Koppelkerk - vrijplaats voor kunst en cultuur in Bredevoort

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant