Oekraiense Katja (28) actief bij dierenpark De Halve Maan

‘Ik wil graag de taal leren en met mensen in contact komen’ 

Door Kyra Broshuis

GROENLO- Ruim twee maand is ze nu woonachtig in Groenlo, in De Rank. De 28-jarige Katja (Katarina) Tamantseva uit Charkov in Oekraïne is samen met haar man en haar kat de oorlog ontvlucht. In Groenlo vond ze een warm welkom. Om iets terug te kunnen doen én om de taal onder de knie te krijgen, werkt ze twee dagdelen in de week bij Dierenpark De Halve Maan. 

In Charkov werkte Katja als verslaggever voor een lokale krant en maakte daarnaast websites voor verschillende bedrijven. Als ‘specialist new media’ gaf ze ook les aan jongeren. Totdat de Russische inval in Oekraïne alles veranderde. “Op 24 februari maakte mijn man mij s’ morgens om 05.00 uur wakker: ‘Katja, het is begonnen…’ We hadden nooit gedacht dat Poetin echt ons land zou binnenvallen. We wilden direct naar mijn vader maar de weg was al afgesloten. Overal stonden mensen in de rij voor supermarkten en drogisterijen. We zijn naar mijn oma gegaan die samen met mijn oom een huis met een kelder heeft. Wij woonden zelf in een flat op de vijfde verdieping. We zijn zeven dagen gebleven maar we zaten niet constant in de kelder, hoor. We gingen, als er geen luchtalarm was, ook wel de straat op om even die koude kelder te ontvluchten”, vertelt Katja. 

Gruwelijke verhalen
Er kwamen verschillende verhalen binnen waaronder gruwelijke verhalen over de Russische soldaten die urineren op gevangenen alvorens ze dood te schieten. “We hoorden ook over verkrachtingen van vrouwen en kinderen. De soldaten schieten ook op dieren, puur voor hun plezier. Het is allemaal verschrikkelijk. Veel mensen uit mijn land haten de Russen maar ik voel alleen maar leegte; ik kan me niet voorstellen dat het echt gebeurt.” Katja leidde met haar man en de kat een heel normaal leven. “Net als ieder ander. We hadden werk, vrienden en familie. Ik ben feministe en vocht voor vrouwenrechten. We hadden in Charkov een groep ‘Food not Bomb’ waarmee we kookten voor daklozen. Ik had een goed leven.” Op 1 maart om 06:00 werd Katja’s buurt getroffen; een bom raakte het huis van de buren en het huis van oma raakte zwaar beschadigd. “We zaten 12 uur vast in de kelder, alles was weg. Mijn oom huilde en mijn hart brak.”

Via Polen en Duitsland naar Nederland
Via een jeugdvriend konden Katja en haar man vervoer krijgen naar de Poolse grens. Oma, oom en vader wilden niet mee. “Ik voel me schuldig dat ik ze nu niet kan helpen maar het zijn volwassenen mensen, ik kon ze niet dwingen mee te gaan. Andersom maken zij zich nu zorgen om mij.” Katja vertelt dat ze in de voorafgaande winter, tijdens haar verjaardag, de wens had uitgesproken om dit jaar Europa te kunnen bezoeken. “Dat is heel ironisch. Be careful what you wish for… We zijn eerst opgevangen bij kennissen in Krakau. Uiteindelijk kwamen we via Berlijn en Hamburg in Düsseldorf terecht. Daar hoorden we over een plek in Nederland. Het was voor ons ‘a road to nowhere’. Via Zevenaar en Terborg kwamen we uiteindelijk in Groenlo terecht, in De Rank.”

Vriendelijk
Het was een cultuurschok, zo zegt Katja. “In veel opzichten. Zo kregen we fietsen! Fantastisch. Ik kon niet fietsen maar mijn man heeft het mij geleerd, hier op De Halve Maan. We zijn ontzettend dankbaar voor de goede opvang hier in Groenlo, de mensen zijn ontzettend vriendelijk. We waren heel verbaasd over de koffie in de supermarkt. Ik kon maar niet vinden wat een bekertje koffie kost dus ik vroeg het aan een medewerker. Bleek het gratis te zijn! Ongelooflijk.” Groenlo is een fijne plaats, zegt Katja, en ze heeft zich ook verdiept in de geschiedenis. “Ik wil graag met mensen hier praten, daarom is het belangrijk dat ik iets over Groenlo weet. Het is bijzonder dat mensen hier gedag zeggen op straat, dat gebeurt in Charkov niet. Het is ook fijn als ik de honden mag aaien die ik tegenkom. Dan kom je vaak in gesprek met het baasje. ‘When you have a dog, you have a friend’. Via de mensen van de Molenberg kwam Katja in contact met het dierenpark. “In Oekraïne heb ik me ingezet voor dieren en dat wil ik hier ook graag doen. De buurvrouw van Bennie Klein Tank heeft geholpen met vertalen en nu help ik elke woensdag en zondag met het voeren en verzorgen van de dieren. Heerlijk om te doen.” Intussen leert ze van Bennie alle dierennamen. Alle namen met een g-klank zoals geit en schaap zijn lastig maar ze is prima verstaanbaar.

Poetin en Zelenski
Met haar familie heeft Katja dagelijks contact. “Gelukkig is dat mogelijk. We horen veel geruchten over Poetin dat hij ziek zou zijn of een nieuwe Sovjet-Unie wil oprichten. Het is gewoon genocide wat hij doet. Er sterven zoveel kinderen, dat is op geen enkele manier goed te praten. Poetin heeft zo ontzettend veel levens verwoest. Voor mijn land hoop ik op de hulp van andere landen. We zijn nog maar sinds 1991 onafhankelijk en dat willen we graag blijven.”

Trots is ze op haar president Zelenski. “Hij was natuurlijk eerst gewoon acteur maar hij kreeg veel stemmen omdat hij de enige goede optie was. Als we nu zien hoe hij het doet, zijn we echt trots. Hij ging niet weg, hij bleef in zijn land en vecht voor de toekomst van Oekraïne. Zelenski is ook een president die veel heeft gedaan voor het milieu en tegen corruptie. Wij willen graag dat Oekraïne onderdeel wordt van Europa. We willen vooruit en definitief een streep zetten onder ons verleden met Rusland.”