‘Tank is een getuigenis van de gruwelijke oorlog die Poetin tegen Oekraïne is gestart’

GROENLO – “Ik vind het een afschuwelijk beeld”, verzucht burgemeester Annette Bronsvoort terwijl ze staat naast de op een mijn stukgelopen Russische tank. Vanuit de Grolse binnenstad is ze net aan komen wandelen om de ceremonie in het kader van Veteranendag Oost Gelre bij te wonen. “Het is een gewone zaterdag, het carillon klinkt, de zon schijnt, vogeltjes zingen, maar deze tank doet beseffen dat de oorlog niet ver weg is.” Een constatering die deze middag onderstreept wordt door Gerard Boink. De Grollenaar is de drijvende kracht achter het initiatief om de T-72B-tank naar Nederland te halen. “Absoluut niet als oorlogstrofee, maar als getuigenis van de gruwelijke oorlog die Poetin tegen Oekraïne is gestart.”

Door Gerwin Nijkamp

Oud-militair Boink, voorzitter van het Veteranencomité Oost Gelre woonde en werkte tot een jaar voor het uitbreken van de oorlog vijf jaar in Kyiv als toezichthouder namens de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking (OVSE). De veteraan neemt zijn toehoorders mee naar het moment dat hij de tank voor het eerst zag staan. “In juni 2022 was ik samen met Enno Lenze, oorlogsverslaggever en directeur van het Berlin Story Museum, in Oekraïne. Op een plein nabij wat je de P.C. Hooftstraat van Kyiv zou kunnen noemen, stond deze tank met veel ander Russisch oorlogstuig tentoongesteld”, vertelt hij. “Maar er stonden ook door de Russen kapotgeschoten auto’s en ambulances. We hebben geprobeerd ook een van die ambulances hiernaartoe te krijgen, als tegenwicht naast deze oorlogsmachine. Als een symbool van de agressie en als een waarschuwing dat vrede en veiligheid geen vanzelfsprekendheden zijn.” Het was helaas niet mogelijk om de ambulance op tijd voor de Veteranendag in Groenlo te krijgen. Wel zal dat voertuig in Londen tentoongesteld worden.

Herkomst tank
Boink vertelt uitgebreid over de technische specificaties van het voertuig, maar ook waar de eenheid die ermee de oorlog ingestuurd werd vandaan komt. Het gaat om militairen die onderdeel waren van de 37th Guards Motor Rifle Brigade, gelegerd bij de grens met Mongolië, zo’n 6300 kilometer van Kyiv en dus meer dan drie keer de afstand tussen Oost Gelre en de Oekraïnse hoofdstad. “Vooral mensen uit deze armere gebieden van Rusland worden de oorlog ingestuurd, omdat zij het leger als enige kans zien op levensonderhoud. Hen werd voorgehouden dat ze Oekraïne in snel tempo konden denazificeren en met open armen verwelkomd zouden worden.” Inmiddels is duidelijk dat dit beeld onjuist is, de Oekraïners bieden juist heel veel weerstand. “Met als gevolg dat die Russen gefrustreerd raken en executies plegen, aan het plunderen slaan en veel vernielen. We kennen allemaal de beelden uit onder andere Bucha.”

Oekraïne-moeheid
De Grollenaar weet dat juist deze beelden bij sommige Nederlanders ‘Oekraïne-moeheid’ dreigen te veroorzaken. Met het tentoonstellen van deze tank wil hij dat voorkomen. “Niet voor niets noem ik vrede en vrijheid altijd werkwoorden.” Daar moet je volgens Boink in blijven investeren. En hij hoopt dat het zichtbaar maken van het oorlogstuig van de Russische agressor ook duidelijk maakt dat investeringen in defensie van het grootste belang zijn. “We moeten ons bewust blijven van wat er Oekraïne gebeurt. Poetin wil het oude Russische rijk herstellen.” Wat hem betreft kan Nederland de inwoners van Oekraïne niet aan hun lot overlaten en laten gebeuren dat de dictator hun land afpakt.

Kritiek
Doof voor de kritiek op de tentoonstelling is de Grollenaar echter niet. Hij zag de commotie die ontstond toen de tank eerder in onder meer Berlijn, Amsterdam en Groesbeek werd getoond. Poetin-sympathisanten legden bloemen bij de tank en de toespraak van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema tijdens de tentoonstelling op het Leidseplein werd verstoord door boe-geroep. “Ik stond met plaatsvervangende schaamte te kijken”, vertelt Boink. Na afloop putte hij echter ook hoop uit een gesprek met Merlijn Geurts van Debatcentrum De Balie, initiator van de tank-tentoonstelling in de hoofdstad. “Zij vertelde mij dat er na de tentoonstelling mailtjes binnenkwamen van mensen die excuses maakten voor hun gedrag. Zo zie je dat dit initiatief toch de ogen van mensen kan openen.”

De tank is nog tot en met zondag 17 september te bekijken op de hoek Lichtenvoordseweg/Winterswijkseweg in Groenlo.

Belangstellenden bij de tank die op de hoek Lichtenvoordseweg/Winterswijkseweg staat. Foto: Gerwin Nijkamp