De grote groene sabelsprinkhaan. Foto: Sander Grootendorst
De grote groene sabelsprinkhaan. Foto: Sander Grootendorst

Waar is de groene sprinkhaan?

Natuur

ACHTERHOEK - Thuis hadden we een kinderboek getiteld ‘Waar is de groene papegaai?’ Op elke bladzijde een kleurenplaat waarin die vogel ergens verborgen zat.

Door Sander Grootendorst

Sindsdien is het in onze kring een gevleugelde uitdrukking gebleven voor als de een iets ziet en de ander (nog) niet.
Het thema van het boek is in wezen het fenomeen ‘schutkleur’. Sommige dieren zijn daar beter in dan andere. Papegaaien komen in het wild in Nederland niet voor, je zou een gelijksoortig boek kunnen maken – op de inheemse fauna van toepassing – getiteld ‘Waar is de grote groene sabelsprinkhaan?’
Zoals de naam al zegt, heeft dit insect relatief forse afmetingen: met vleugels en al tikt het de acht centimeter aan. En ze zijn net zo groen als de vegetatie waarin ze hun leven doorbrengen. Zien ze je naderen, blijven ze kalm en draaien van de voorkant naar de achterkant van een stengel of blad. Pas als je de braam waar je oog op viel daadwerkelijk plukt, ontwaar je de gedaante van de sprinkhaan ernaast. Nee, ze hebben niet aan de braam zitten sabbelen, op hun menu staan insecten, zoals… sprinkhanen, geen soortgenoten, maar van die kleintjes, die lusten ze rauw.

Soms verraden ze zich uit eigen beweging toch, net als papegaaien en andere vogels dat doen. Sabelsprinkhanen kunnen zingen en vliegen: wat je dan eigenlijk ‘springen’ moet noemen, maar zie je zo’n groot insect tien, vijftien meter door de lucht gaan, dan lijkt dat zonder meer op vliegen. Je zou ze kunnen verwarren met libellen.

Het zingen van sprinkhanen, ook wel tjirpen genoemd, is een soort ratelen, vaak best zachtjes. Daartoe wrijven ze hun voorvleugels tegen elkaar. Overeenkomstig zijn postuur doet de grote groene sabelsprinkhaan dat luidruchtig. Het is op meer dan honderd meter afstand hoorbaar. Loop je vervolgens in de richting van het geluid, houdt de sprinkhaan de vleugels plotseling stil: precies het moment waarop hij je in de gaten heeft. Sprinkhanen zingen dan ook niet om met mensen te communiceren, maar met elkaar. De mannetjes laten aan de vrouwtjes weten waar ze zitten.

Vrouwtjessprinkhanen beschikken over een sabel, dat wil zeggen: over een lichaamsdeel dat op een sabel lijkt. Niet bedoeld om mee te vechten, maar om eitjes mee te leggen.

In hoog opgeschoten gras, in bermen en in het struikgewas, in deze tijd van het jaar kun je de ‘grote groene’ overal in de Achterhoek tegenkomen. Als je tenminste net zo lang blijft turen als wij vroeger naar de illustraties in het kinderboek.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant