Afbeelding

Kijkjes van de Grolse Stadstoren

Opinie

De Torenwachter over de bedreigingen van onze volkscultuur

Het zal jullie ook opgevallen zijn, beste Grollenaren, dat mooie oude volksgebruiken steeds meer onder druk komen te staan. We kennen allemaal de heisa rond de Zwarte Piet en vorige week bijvoorbeeld in onze Achterhoekse kranten een discussie over het al dan niet afschaffen van paasvuren. Die zouden de volksgezondheid bedreigen. Even daarvoor hadden we ook al het bericht dat open haarden en houtkachels niet meer kunnen vanwege de uitstoot die slecht is of zou zijn voor onze gezondheid. Lekker thuis bij de open haard en die vervelende wereld mooi buiten, dreigt ook al weer een onbegaanbaar pad te worden. Slimmeriken op dit gebied - en die schijnen er heel veel te zijn - hebben daar overigens een meer op die omstandigheden toegesneden vakjargon voor. Inmiddels hebben we eigenlijk twee kampen: de een die het wil laten zoals het is en daar zit een lange traditie achter en de andere groep, die bestaat uit meters en weters, vindt dat dit niet meer kan.

Zelf ben ik een groot voorstander van het handhaven en koesteren van tradities en heb dat in deze stukjes al herhaaldelijk en wellicht tot vervelens toe uit de doeken gedaan. Maar de wereld staat niet stil, de samenstelling van de bevolking verandert, er komen andere inzichten en nieuwe technische ontwikkelingen en soms blijken oude gebruiken daarmee in strijd te zijn, wordt althans gezegd. Zelf heb ik het gevoel - zelf heb ik het gevoel - dat we steeds meer ingekapseld worden in voorschriften, regelingen, voorwaarden enzovoort. Ook dat is een gevolg van de steeds ingewikkelder wordende samenleving. De samenleving is helemaal niet simpel; wie dat zegt is zelf overigens wel simpel. Naarmate de techniek en de ontwikkelingen op medisch gebied voortschrijden, krijg je daar ook andere inzichten in en soms komt er tot verrassing van velen een conclusie uit die diametraal staat ten opzichte van wat ooit als goed werd beschouwd.

U kent wellicht ook nog de kinderboekjes van Dick Bruna, waaruit ik wel eens voorlas. Daar stond een gedichtje in over een boer. 'Toen zagen zij een dikke boer, een pijpje in de mond, zijn wagen waren heel mooi rond, wat was die man gezond'. Zinnetjes die het toen heel goed deden en destijds heel gewoon waren. Als je nu met zo'n tekst zou komen aanzetten vliegen alle ambulances gelijk de straat op, loeien de sirenes, gaat de complete brandweer uit het dak en op de ladders en verdringen zich de antirook-brigades voor de studio's in het verre Hilversum. Als een samenleving niet verandert, blijven gebruiken gemakkelijker in stand. Maar zowel sociaal en technisch veranderende omstandigheden hebben daar wel invloed op. Dat is een gegeven. Je kunt dat betreuren en dat doe ik zelf soms ook, maar het is denk ik een onomkeerbaar proces.

Gelukkig gaan de meeste dingen sluipenderwijs. Als je bijvoorbeeld de voorzieningen ziet die moeten worden genomen rond de organisatie van een simpele kermis. Simpeler kan het toch haast niet. Je ziet eerst een bord met 'evenemententerrein'. De meeste mensen zal dat worst zijn, ze zien het niet eens. Maar er hangt wel een 'juridisch product' omheen. Wat eenvoudige kermis?

Het is sluipenderwijs gegaan en het zal zo doorgaan.

Hoe moeten we nu omgaan met onze oude gebruiken als die allemaal in gevaar komen of zo van vorm worden veranderd dat we ons daarin niet meer herkennen?

Ik ben ook maar een gewone Grollenaar, maar ik denk toch dat we inventief genoeg zullen zijn om de oude gebruiken in wat aangepaste vorm te handhaven.

Een schrale troost, maar het is een troost.


Torenwachter

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant