Tussen passie en pressie
Visie op landbouw en voedsel
Door Betty Wassink
REGIO - Het team Food & Agri van de Rabobank Noord- en Oost-Achterhoek geeft actief invulling aan de opvatting, dat de waarde van voedsel weer op de kaart gezet moet worden. Tijdens de ondernemersbijeenkomst "Banking for Food" in september is daarvoor de basis gelegd, door het 'zenden van die boodschap'. Het was de eerste aanzet tot het gezamenlijk bespreken van de visie op de groeiende vraag naar voedsel tot 2050. Centrale vraag is hoe de agrarische ondernemers met minder grondstoffen en ondanks beperkingen en quota meer, efficiënter en duurzamer kunnen produceren.
Jeroen Verver, manager Food & Agri en Ronald van Wetering, directeur Bedrijven vertellen over de uitdagingen in de wereld van landbouw en voedsel en het belang van vernieuwing
Oproep om te innoveren
"De agrarische sector bevindt zich in een transitieperiode. Het succes van de agrarische sector in Nederland is voor een belangrijk deel gestoeld op de lage kostprijs van het voedselpakket sinds de opbouwperiode na de oorlog. De aankomende decennia zijn jaren van omvormen. De bijeenkomst handelde over de vraag hoe de agrarische sector in de toekomst de groeiende wereldbevolking kan voeden. "We positioneren ons als mondiale Food & Agri financier, weten wat er wereldwijd in de sector gebeurt en vertalen dat naar de regionale ondernemers," aldus Verver. Van Wetering vindt, dat het nu nog teveel over meer, groter en goedkoper gaat. "Dat is op een gegeven moment over. De voorhoede onder de ondernemers is daar al wel van doordrongen."
Verver ziet in die voorhoede goede ontwikkelingen. "Er zijn ondernemers die er enorm ver in gaan. Je kunt met biologische bedrijfsvoering de wereld niet voeden, maar het is wel een belangrijk innovatiespoor waar ook de traditionele veehouderij onderdelen van meepakt om het voedselpakket op een goede manier bij de consument te krijgen." Het heeft volgens het tweetal geen zin om meer geld te lenen om te doen wat je altijd al deed.
"Het is belangrijk om over vernieuwing na te denken en de ruimte te geven. Financiering van de bank is afhankelijk van de situatie waarin de ondernemer en zijn gezin zich bevindt."
De ondernemers die aandacht hebben voor de dag van morgen en overmorgen onderscheiden zich in positieve zin." Verver: "Realiteitszin is belangrijk. De facturen moeten wel betaald worden door het gezin. Het zou te scherp gesteld zijn, te zeggen dat we innovatie makkelijker financieren dan traditionele bedrijfsvoering."
Prijzen
Prijsvorming in agrarische sectoren is cyclisch. Een klein beetje overschot heeft dramatische prijsval tot gevolg en bij een fractie tekort exploderen de prijzen, zo geeft Verver aan. "Dat is precies de corebusiness van onze bank. Wij kijken daar doorheen en zien, dat opbrengstprijsvorming een mondiaal gebeuren is, waarbij dat zich weer stabiliseert. Het is aan ons om ondernemers daar doorheen te helpen. We kijken naar het lange termijn perspectief. De marge wordt steeds kleiner, met opschaling middels mechanisatie en automatisering als antwoord van de sectoren daarop, want groei is nodig om in de arbeidsbeloning te voorzien. Wij rekenen met een langjarig gemiddelde van de melkprijs van 34,5 cent en de huidige prijsdruk is geen reden voor ons dat aan te passen. Met het baseren van lange termijn financiering op de emotie kom je geen stap verder."
Mest en melkproductie
Over de ontwikkelingen van de zuivelmarkt en de mestproblematiek werd tijdens de bijeenkomst met elkaar van gedachten gewisseld. Verver: "We willen een stap voorwaarts maken. De oplossing is niet per definitie groei, maar kan ook door verbeteren van de marge. Groeien kan ook zijn: niet opschalen, maar aflossen. Ik zie groei als het uitbouwen van continuïteitsperspectief. En dat hoeft niet per definitie met een groter bedrijf, maar kan ook met een beter bedrijf. Daarvoor heeft de één 120 koeien nodig en de ander 70."
Passie en motivatie
Verver ziet de toekomst vooral in stabilisatie en meer duurzaam. "Stapeling van financieringen, moeten we elkaar niet aandoen. Dat het wel gebeurt, kan ook te maken hebben met de passie van ondernemers. Hoe breng je de passie van de agrarische ondernemer en de pressie van de markt bij elkaar? Een financieringsgesprek voeren wij het liefst met de klapper dicht in een gesprek van mens tot mens. Het moeilijkste is dan om 'nee' te zeggen."
Van Wetering: "We zeggen nooit alleen maar 'nee', we zeggen dan: zo kan het niet, maar dát zou wel een oplossing kunnen zijn. Want met 'nee' zeggen, houdt het op. De food en agri sector heeft een dominante positie binnen de bank..
Vooruitgang
Op de cruciale vraag hoe we in 2050 al die miljoenen monden meer gaan voeden, wil het team Food en Agri met hun visie Banking for Food een antwoord vinden. Verver daarover: "Wij kunnen de wereld niet voeden vanuit de Achterhoek, maar we kunnen er wel iets mee. Voedsel moet weer meer waarde krijgen. Voor supermarkten zijn bederfelijke producten ´traffic builders´. Immers daarom gaat u elke week een of twee keer naar de supermarkt. Melk en vlees en plantaardig en dierlijk eiwit wordt gebruikt om de klant daar te krijgen en die tube tandpasta en een busje shampoo wordt er bij verkocht om de marge van het totale boodschappenpakket weer op peil te brengen. Ik vind dat we als sector waarde van voedsel beter op de kaart moeten zetten. En daar hoort de rol van de Rabobank bij. Er zijn tien thema's benoemd tijdens de ondernemersbijeenkomst waar verder op ingegaan wordt in intervisie-groepjes met ondernemers. We moeten er met elkaar richting aan geven. Dat is bij de een efficiëntie, bij de volgende marketing, bij weer iemand anders is het bedrijfsopvolging. We werken samen aan de Licence to produce. Dat lukt alleen in een samenwerkende structuur."