Aanleg N18 in beeld
ACHTERHOEK - Een lang bestaande situatie is vertrouwd en als het ware ingeslepen in het geheugen. Maar ook waar is dat zodra een situatie ingrijpend wordt veranderd, het oude beeld langzaam door het nieuwe wordt verdrongen. Na verloop van tijd vraag je je dan af hoe het ook al weer was. Willem Kootstra van de Videoclub Berkelland (VCB) moet zich dat ook gerealiseerd hebben toen hij collega-filmclubs uit Doetinchem (Vi-Doc), Groenlo (ZSOM), Haaksbergen (HAVIC) en Enschede benaderde om de voorbereidingen voor en de aanleg van de nieuwe N18 vast te leggen voor het nageslacht.
Door Rob Weeber
Ondanks de aanvankelijk reserves, was het moment van instappen daar toen Rijkswaterstaat het definitieve tracé bekend maakte. Alleen Enschede besloot niet mee te doen. En dus worden er regelmatig kleine stukjes film opgenomen die uiteindelijk bij de realisatie van het totale project worden gemonteerd tot een mooi verhaal.
Kootstra legt uit waarom hij deze documentaire graag wilde maken. "Het aanpassen van in dit geval de N18 heeft veel impact op mens en milieu. Het gaat veel verder dan alleen een extra 'plak asfalt'. Mensen realiseren het zich niet altijd, maar er komt ook veel emotie vrij. Een gedwongen verhuizing betekent dat er in een keer een einde komt aan een bestaande woonplek die vaak generaties lang in het familiebezit is. Als je renoveert of nieuwbouw pleegt, dan blijft bijvoorbeeld het adres nog steeds bestaan. Maar in dit geval moet alles wijken, woning, bijgebouwen, boomgaard et cetera.
Uiteindelijk is er niets meer over, zelfs geen adres. Wat rest is historie. Daarom ook heeft de heer Oltwater uit Eibergen alle circa 80 opgekochte gebouwen gefotografeerd en op een kalender vastgelegd."
Naast de sociale - wijst hij ook op de ecologische impact van een dergelijk project. Rijkswaterstaat werkt hierbij samen met het Ecologisch advies- en projectbureau NatuurInclusief uit Borculo. Dit adviesbureau stelt een plan van aanpak op voor compensatie en herstel van verloren gegane natuur. Dit behelst niet alleen bomen en planten, maar bijvoorbeeld ook migratiestromen van dieren. Verder is het nog het punt van bodemonderzoek. Er kan in Nederland niet zomaar ge- en begraven worden zonder deugdelijk bodemonderzoek. Kootstra geeft aan dat er vanuit archeologisch gezichtspunt op 16 plaatsen gegraven is. Daarbij zijn uiteindelijk zes plekken aangemerkt als 'interessant' en zij dienen dan ook nader onderzocht te worden voordat de nieuwe asfaltlaag kan worden gelegd. Bijvoorbeeld is er de verwachting dat er op de hoek Leugemorsweg/Stokkersweg, waar het nieuwe tracé komt, sporen worden aangetroffen van een middeleeuwse boerderij.
Hoewel er vanwege de tijd die het Europese aanbestedingstraject in beslag neemt nog geen startdatum voor het project bekend is, zijn de filmmakers al begonnen. Met name de nutsbedrijven zijn nu al druk in de weer om bijvoorbeeld ondergrondse leidingen te verleggen of verder de diepte in te brengen. Dit alles wordt door de filmmakers vastgelegd. Kootstra is daarbij de coördinator.
Vanuit zijn contact met Rijkswaterstaat is hij precies op de hoogte van alle werkzaamheden. De aldus verkregen informatie deelt hij met de diverse filmmakers die er vervolgens op uit trekken. Als alles volgens plan verloopt, dan moet de weg op 31 december 2018 gereed zijn. Rond dat tijdstip moet ook de gehele documentaire klaar zijn. Hierin zal weinig aandacht worden besteed aan de historie van de Twente-Route. Volgens Kootstra is hierover niet heel veel bekend. Wel weet hij te melden dat er reeds in 1835 werd gepleit voor de eerste verharding van de toenmalige Twente-Route.
Textielfabrikant van destijds Jean Baptiste Paul Bouguié, die zijn fabriek in het huidige Gemavogebouw had, wilde graag een goede en snelle verbinding met Groenlo en Enschede, waaronder ook een brug over de Berkel. Het zou uiteindelijk tot 1950 duren, voordat de eerste, belangrijke aanpassingen zouden volgen. Straks als het 2019 is en we zo'n 320 miljoen euro verder zijn, is de volgende fase gereed met hopelijk een snelle verbinding tussen Enschede en de A18.
Wie geïnteresseerd is in de voortgang van de bouwwerkzaamheden, kan nu al de filmpjes bekijken op de Facebookpagina 'N18 Twenteroute Film'.