Grolse Wanten in Openluchtmuseum
GROENLO - Het is een jaarlijks terugkerend beeld in onze stad. Zodra het iets kouder wordt, fietsen de Grollenaren vol trots met een Grolse muts, Grolse wanten of een Grolse sjaal door de stad. En zo gaat dat al vele tientallen jaren.
Door Kyra Broshuis
In 2006 is in Groenlo de Grolse Wanten Sociëteit opgericht met als doel het in leven houden van de hele Grolse wantencultuur. Erik Mentink, lid van het eerste uur, is blij met alle aandacht voor de Grolse want. "We denken dat de Grolse wanten mogelijk al uit de tijd van de Slag om Grolle stammen. In de tweede helft van de 19e eeuw werden de wanten gebreid door herders die rondom de stad hun schapen hoedden. Toen werden ze ook wel 'scheepers-hansken' genoemd. Door de jaren heen zijn daar meer benamingen bijgekomen als 'Grolse hansken', 'voeshansken' en uiteraard de Grolse wanten." In Groenlo heeft een heuse Grolse wantenfabriek gestaan in het begin van de vorige eeuw. Grote partijen wanten werden vanuit de firma Heimans in de Kevelderstraat naar Duitsland geëxporteerd. Veel vrouwen in Groenlo kenden het patroon voor de wanten op hun duimpje. Het was destijds een welkome aanvulling op het loon van de mannen ondanks dat het slecht betaald werd. Voor een paar wanten kreeg je voor de oorloog een paar kwartjes. In de jaren '50 was de prijs voor een paar wanten voor volwassenen fl 1,75. Het breien van één want duurde drie tot vier uur. De wanten werden bij de firma Heimans tot augustus opgeslagen in grote kisten vol tabak, dit om de motten op afstand te houden.
Geliefd cadeau
De Grolse Wanten Sociëteit staat regelmatig met een kraampje op één van de vele Groenlose evenementen. De heren merken dat de wanten en aanverwante artikelen een zeer geliefd cadeau zijn voor sinterklaas en kerst. De Sociëteit is echter niet alleen in Groenlo actief. Binnenkort staan de heren ook in Arnhem. En niet op zomaar een locatie; het bekende Nederlands Openluchtmuseum heeft de heren uitgenodigd aanwezig te zijn op de ambachtelijke wintermarkt op het Zaanse plein in het park.
Openluchtmuseum
"Ik ben op een dag gebeld door het Openluchtmuseum Arnhem. Ze hebben als thema de 'winter van weleer' en daar zouden de Grolse Wanten heel goed bij passen. De mevrouw van het museum had de wanten gezien tijdens haar bezoek aan de Slag om Grolle. Ze was erg onder de indruk, van de Slag uiteraard maar ook van onze wanten. We hebben afgesproken dat er drie weken lang elke dag een Grolse wanten breister aanwezig is in Arnhem. Wij van de Grolse Wanten Sociëteit zullen er op de zaterdagen en zondagen zijn van 3 tot en met 17 januari", vertelt Mentink niet zonder trots. "Uiteraard staan we daar met wanten voor de verkoop maar we geven ook tekst en uitleg over het ontstaan én het voortbestaan van deze prachtige folklore."
Uitbreiding met jonge leden
De Sociëteit is recentelijk uitgebreid van 9 naar 15 leden. De nieuwkomers, Kevin Voerman, Peter Groothuis, Niek Meekes, Michel Brevink, Chris Schuurmans en Nick Sellink, hebben gezorgd voor een mooie nieuwe website en een Facebookpagina. "We hebben nog heel veel plannen. Eén van die plannen is het in ere herstellen van de Grolse Wanten viswedstrijd met ingang van volgend jaar. Dat is een samenwerking met de Groenlose Hengelsport Vereniging. We gaan gezamenlijk het visseizoen op de gracht afsluiten."
De winter van weleer
In het Nederlands Openlucht Museum in Arnhem is van 5 december tot en met 17 januari de winter van weleer te zien. Er is ijspret op de schaats- en sleebaan en ouderwets wintervertier op het Zaanse plein. Dit is een bijzonder plein waar men kan genieten van de echte wintersfeer. Het museum staat bol van de activiteiten met verhalen over werken, feesten en eten, schaarste en overvloed, kou en kleding en vervoer en vrije tijd in de echte winters van vroeger.
www.grolsewanten.nl