De Achterhoek is van Sluiter
BERKELLAND - Volgend jaar september tijdens de Open Monumentendagen wordt uitgebreid gevierd dat de naam Achterhoek voor het eerst opdook. Het was de beroemde dichter Willem Sluiter (1627-1673) die in zijn dichtbundel Eensaem Huis- en Winter-Leven uit 1668 de term 'achter-hoek' gebruikte, bijna onopvallend, maar daarom niet van minder historische waarde, zo blijkt achteraf. Het is volgens Arend Jan Heideman niet uitgesloten dat hij met de naam naar de streek verwees, het gebied dat destijds tot de Heerlijkheid Borculo behoorde. Dat de viering van 350 jaar Achterhoek eraan komt, is te danken aan Eibergenaar en Sluiter-kenner Bennie te Vaarwerk.
Door Rob Weeber
Inmiddels is er een initiatiefgroep gevormd, waarin zitting hebben Herman Schepers, Arend Jan Heideman, Peter Sluiter, een Amsterdamse nazaat van de dichter, en Bennie te Vaarwerk. Het zijn stuk voor stuk Sluiter-kenners en bewonderaars. Museum De Scheper in Eibergen heeft met meer dan 130 verschillende drukken van zijn werk de grootste collectie ter wereld in bezit. Arend Jan Heideman uit Gelselaar schreef in 2007 zijn boekje 'Willem Sluiter anno nu De kleine leeuwerik'. De leeuwerik was de vogel die Sluiter altijd 'begeleidde' tijdens zijn buitentochten. Saillant detail is dat hij de eerste is die een kleurenportret van Willem Sluiter in handen kreeg. Het prijkt op de voorkaft van zijn boekje en is afkomstig van een origineel schilderij dat in particuliere handen is. Het schilderij wordt toegeschreven aan Pieter van Anraadt.
Een gesprek met Arend Jan Heideman, winnaar van de Erfgoedprijs Berkelland 2016, is luisteren naar een bevlogen man met veel kennis, een groot historisch besef en dito bewondering voor de dichter. "De naam Achterhoek is gekoppeld aan Willem Sluiter, maar feitelijk is niet te achterhalen hoe die naam in gebruik is gebleven. Er zijn wel losse momenten waarop de naam terugkeert. Het gedicht van Sluiter waarin de naam voorkwam, werd nog eens aangehaald in een landelijk bericht aan het einde van de 19de eeuw toen de lokaalspoorlijn Doetinchem-Hengelo werd aangelegd. Daarna komt in 1927 het werk van meester H.W. Heuvel uit, getiteld 'Oud-Achterhoeksch Boerenleven'. De termen Graafschap, afkomstig van het Graafschap Zutphen, en Oost-Gelre, het gebied achter de IJssel, duiken op, maar verdwijnen ook weer en uiteindelijk overheerst het woord Achterhoek. Mogelijk dat de popgroep Normaal en De Zwarte Cross hieraan bijgedragen hebben."
De festiviteiten rond de viering van 350 jaar Achterhoek zullen divers en veelal cultureel van aard zijn. Vast staat al dat er een boekje over Sluiter verschijnt. Verder komt er een expositie van kunstwerken over Sluiter. Helaas wordt het originele schilderij van hem, dat de voorkaft van het boekje van Arend Jan Heideman siert, niet ter beschikking gesteld. Wel is er een replica. Eibergen wil een plaquette van hem plaatsen. "Niet verwonderlijk als je bedenkt dat hij hier gewoond en gepredikt heeft. De vraag is nog wat Neede gaat doen. Immers, hier is hij geboren." Verder staat de initiatiefgroep open voor ideeën.