Derk-Jan ten Hoopen schrijft 'Gaot zitten en vertel'
ACHTERHOEK – De in Neede geboren Derk Jan ten Hoopen (75), roepnaam Dick, was 24 jaar huisarts in het Drentse Zuidwolde. Hij praatte 'plat' met zijn patiënten en tekende talloze verhalen op. Deze verhalen zijn de basis voor het boek 'Gaot zitten en vertel'. "Het boek, geschreven in dialect, gaat over mensen die ik behandeld heb, veelal uit eenvoudige boerengezinnen. Mensen die armoede kenden, die een kind verloren, die door allerlei nare levenservaringen heen zijn gekomen. Diep respect heb ik voor deze mensen gekregen", vertelt de oud-huisarts.
Door Karin Stronks
Dick ten Hoopen was anders dan andere huisartsen. Hij legt uit: "Vroeger was het gebruikelijk dat het beroep van huisarts van geslacht op geslacht werd 'doorgegeven', het waren 'deftige leu'. Ik ben van 'eenvoudiger' komaf. Het hoofd van de school kwam bij ons thuis en zei dat ik wel naar de HBS kon, samen met drie klasgenoten. We gingen met z'n vieren, twee meisjes en twee jongens, naar het Lyceum in Winterswijk en deden het toelatingsexamen. Het slimste meisje zakte, zij was zo verlegen…" Na de HBS ging Ten Hoopen medicijnen studeren, in 1969 studeerde hij af en twee jaar later vestigde hij zich als huisarts in Zuidwolde. Hij legt uit waarom hij huisarts wilde worden: "In een ziekenhuis zie je je patiënten slechts korte tijd. Ik vind het juist fijn om de mensen te leren kennen, daarom heb ik voor dit beroep gekozen."
'Könnig'
Patiënten keken tegen dokters op in de tijd dat Dick ten Hoopen huisarts was. In Zuidwolde moesten de mensen helemaal wennen aan het feit dat hun huisarts dialect sprak. "Dat was heel bijzonder, mijn patiënten spraken Nederlands tegen mij terwijl ik plat praatte… Het duurde vrij lang voordat ze ook dialect tegen mij gingen spreken", glimlacht Dick ten Hoopen. Het spreekuur hield Ten Hoopen 's morgens van 8.00 tot 9.00 uur, daarna reed hij visites. "In principe was ik 24 uur per dag bereikbaar. Maar ik heb het nooit echt als 'werk' gezien. Het kwam voor dat een vrouw me vroeg of haar man, een vrachtwagenchauffeur, om 21.00 uur nog even langs kon komen. Natuurlijk zei ik 'ja'. Na een tijdje gepraat te hebben zei ik uiteindelijk 'zullen we nu maar naar de spreekkamer gaan', onderzocht hem en gaf hem medicijnen mee. Zo leer je wel mensen kennen, word je 'könnig', eigen, met je patiënten."
Voetbal
Veel mensen hadden geen telefoon, daarom plande Ten Hoopen zijn visites om en om naar patiënten die wel een vaste aansluiting hadden. Hij herinnert zich: "Mijn vrouw had de route en de telefoonnummers bij de hand, als er een spoedgeval was belde ze op goed geluk naar een patiënt om mij te bereiken!" Om deze reden was Dick min of meer aan huis gekluisterd. "In mijn tuin en moestuin bracht ik veel tijd door, daar kon ik nadenken. Ik probeerde één avond per week een collega in te schakelen zodat ik een voetbaltraining kon bijwonen."
Af en toe slaagde Dick erin om een competitiewedstrijd te spelen. Hij grijnst: "Maar ik bleef de 'dokter', iedereen kende mij. Toen een paar nieuwe jongens meededen met een wedstrijd maakte ik een fout waardoor er een tegendoelpunt viel. Iemand riep 'hee klootzak, kiek toch uut' waarna een medespeler zei 'man, hou je kop, dat is de dokter'… "
Respect
Talloze anekdotes zijn opgenomen in het boek 'Gaot zitten en vertel'. Verhalen over vreugde en verdriet tekende Dick ten Hoopen op als huisarts. Hij merkt op: "Heel veel respect heb ik gekregen voor patiënten die ik heb leren kennen, die mij hebben vertrouwd. Vaak leefden zij in grote armoede of met diep verdriet. En toch kwamen ze door vele nare levenservaringen heen." Ten Hoopen vervolgt: "Ook leuke dingen maakte ik mee. Veel mensen kwamen regelmatig voor het wegen en het meten van de bloeddruk. Natuurlijk waren mensen soms te zwaar en zeiden 'ik ga nu niet wegen, veel verjaardagen gehad de laatste tijd…', en dan betrapte ik ze een paar dagen later bij de viskraam…"
Boek
Het gebonden boek 'Gaot zitten en vertel' telt 120 pagina's en is te koop bij Achterhoekse boekhandels of te bestellen bij Achterhoekseboeken.nl