De 'kartrekkers', vlnr burgemeesters Stapelkamp, Boumans en De Baat. Foto: Frank Vinkenvleugel
De 'kartrekkers', vlnr burgemeesters Stapelkamp, Boumans en De Baat. Foto: Frank Vinkenvleugel

Achterhoek viert samen met Duitse
buren 75 jaar vrijheid en vrede

DINXPERLO - De acht Achterhoekse gemeenten en vijf Duitse buurgemeenten staan volgend jaar samen stil bij 75 jaar vrijheid en vrede. In een intentieverklaring spreken ze uit om 'daar waar mogelijk samen en grensoverschrijdend uitvoering te geven aan het regio-progamma Achterhoek'.

Door Miriam Szalata

Voor de ondertekening, afgelopen vrijdag, was een bijzondere locatie uitgekozen: de Taverne, over de Heelweg, de grensweg tussen Dinxperlo en Suderwick. De ontmoetingsruimte symboliseert de verbondenheid tussen het Nederlandse en Duitse dorp en de grensoverschrijdende samenwerking.

Namens de Achterhoekse gemeenten waren de burgemeesters Anton Stapelkamp (Aalten), Peter de Baat (Montferland) en Mark Boumans (Doetinchem) vertegenwoordigd. De Duitse gemeenten waarmee de Achterhoek 75 jaar vrijheid en vrede viert, zijn Bocholt, Borken, Südlohn, Emmerik en Vreden.

"Een paar jaar geleden leek het nog niet te kunnen en nu is het zo ver, nu vieren we samen de vrijheid'', zei burgemeester Peter Nebelo van Bocholt. Plaatsvervangend Landrätin Silke Sommer van de Kreis Borken benoemde dat een lange vredestijd geen vanzelfsprekendheid is. "Kijk maar naar Iran en Syrië. En nog niet zo lang geleden de situatie in Servië, een uur vliegen van ons vandaan. We mogen ons gelukkig prijzen dat we al zo lang vrede hebben.''

Peter de Baat vertelde over het einde van de Tweede Wereldoorlog, over de getuigenissen vastgelegd in een boekje. "Zowel in Montferland als Emmerik is er veel leed geweest. In het boekje staat beschreven hoe de mensen het bombardement op Emmerik hebben beleefd. En wat voor impact dat heeft gehad op de jongens en meisjes. Net als het granaatvuur van de geallieerden op Duitse stellingen.''

Terugkerend naar het heden benoemde De Baat de Duits-Nederlandse samenwerking. "Deze bijeenkomst is de vierde activiteit deze week samen met de Duitse buren'', zei De Baat. Het begon met de presentatie over de logistieke hotspot samen met Emmerik, daarna de opening van de Oranje fietsroute Apeldoorn-Kleef en als derde een bijeenkomst Elterberg Bergherbos, een project waarin Montferland met Emmerik samenwerkt.

De Achterhoekse viering van 75 jaar vrijheid en vrede maakt deel uit van Gelderland Herdenkt, waarvoor de provincie is opgedeeld in vijf regio's. Naast de Achterhoek zijn dat de airborneregio (Arnhem en omstreken), regio Nijmegen, de Veluwe en het Rivierengebied. De regio's konden zelf bedenken hoe de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog en het vieren van 75 jaar vrijheid in te vullen.

De Achterhoek koos ervoor vooral stil te staan bij de vrijheid. Vervolgens werd er nagedacht over gezamenlijke programmaonderdelen van de acht Achterhoekse gemeenten. Al snel ontstond het gedachte om het vieren van de vrijheid samen met de Duitse buurgemeenten te doen om de goede samenwerking te onderstrepen. Ze kregen een uitnodiging om aan te sluiten.

Brunch
Het programma in de Achterhoek begint op 29 maart 2020. Op die dag is het 75 jaar geleden dat Dinxperlo werd bevrijd. "Dat was een week na het bombardement op Bocholt waar 341 doden bij vielen. Ook hier zijn toen tal van slachtoffers gevallen'', zo vertelde burgemeester Anton Stapelkamp. Op 29 maart 2020 wordt daar bij stilgestaan met een gemeenschappelijke ontmoeting in de vorm van een brunch op de Heelweg.

Na 29 maart zijn er twee tentoonstellingen van het Nationaal Onderduikmuseum en het Grenslandmuseum. Verder wordt er een educatief programma voor scholen ontwikkeld. "Daarnaast zijn er veel lokale initiatieven'', zei Stapelkamp. "Momenteel zijn er op allerlei plekken bijeenkomsten waar mensen hun ideeën kunnen bespreken. In Aalten hebben we al zo'n bijeenkomst gehad. Er kwamen 120 mensen.''


Gemeente vestigt voorkeursrecht op percelen in kleine kernen

OOST GELRE- In de gemeente Oost Gelre, en dan vooral in de kleine kernen, is veel behoefte aan nieuwbouw. Om de vraag goed in de kaart te brengen werkt de gemeente intensief samen met de dorpsbelangenorganisaties (dbo's). In overleg met deze dbo' s is een breed scala aan mogelijke woningbouwlocaties in alle kernen in beeld gebracht.

Door Kyra Broshuis

Vijf locaties in Harreveld en Vragender
In Harreveld en Vragender zijn vijf mogelijk geschikte locaties aangewezen. In Harreveld in het zogenaamde lint en in Vragender aan de dorpsrand. Dat vertelt wethouder Bart Porskamp. "In Harreveld en Vragender zijn we geen grondeigenaar van de bedoelde grond. Door de Wet voorkeursrecht voorkomen we dat een potentiële plek gaat verdwijnen door bijvoorbeeld verkoop." Volgens de Wet voorkeursrecht gemeenten kunnen gemeente het genoemde recht op een perceel vestigen. De eigenaar van het betreffende perceel is dan, wanneer hij de grond wil verkopen, verplicht om de grond eerst aan de gemeente te koop aan te bieden. "Zo houden we de regie in eigen hand en kunnen we locaties onderzoeken op haalbaarheid en wenselijk. Overigens zijn we niet verplicht om vervolgens ook echt tot koop over te gaan." Het gaat om agrarische gronden die gelegen zijn in Harreveld aan de Looweg bij nummer 27a en de Bothweg tegenover nummer 7, en in Vragender op de hoek Kapelweg/Pastoor Scheepersstraat, aan de Pastoor Reibersstraat en aan de Winterswijkseweg achter nummer 2 en 4. De gemeente heeft nog meer locaties op het oog waar in een later stadium mogelijk voorkeursrecht op gevestigd gaat worden.

Het voorkeursrecht is met onmiddellijke ingang van kracht, maar moet nog wel door de gemeenteraad bevestigd worden.

Het gemeentehuis van Oost Gelre. Foto: Bram Wassink