Plat leren praten met 't Praothuus PlatPraot Spel. Foto: Achterhoekfoto.nl/Henk Oltvoort
Plat leren praten met 't Praothuus PlatPraot Spel. Foto: Achterhoekfoto.nl/Henk Oltvoort

Streekmagazine komt tot leven tijdens de Naoberdagen

Naober viert 12,5-jarig bestaan met veelzijdig festival

Door René Eikelkamp

LIEVELDE – Normaal gesproken blader je door een tijdschrift, het afgelopen weekend was het mogelijk om er als het ware doorheen te wandelen. Laat het magazine Naober het beste van Noord- en Oost-Nederland op papier zien, tijdens de Naoberdagen bij Erve Kots in Lievelde kon je de streekproducten, -muziek en -taal zaterdag en zondag letterlijk zien, proeven, horen en beleven.

Op het festivalterrein wordt de regengeur verdreven door een zoete lucht, afkomstig uit het bakkerskraampje dat verderop staat. Op het terras genieten mensen van Nederlandstalige muziek met een kop koffie en een broodje. Al regent het anderhalf uur achtereen, het weerhoudt de mensen er niet van om het terrein te verkennen. Ieder die niet gekleed is op de omstandigheden, kan bovendien een regenponcho kopen bij de ingang en zorgeloos genieten van alles dat er te beleven is.

Struinen langs de vele standjes bijvoorbeeld. Wijnen, thee, kleden, dekens, jassen, theemutsen, houten beelden; als je iets zoekt is de kans groot dat je het hier ook vindt. Het zijn echter niet de standaardproducten die overal te koop zijn. Zo zegt Natasja tegen haar dochter: "Mama wil unieke dingen die niet iedereen bij de Blokker kan kopen." Echte liefhebbers van ambachtsproducten moeten zich op de Naoberdagen als een kind in de snoepwinkel voelen.

'Mama wil unieke dingen die niet iedereen bij de Blokker kan kopen'

Een leerzaam festival
"Het is geen muziekfestival of braderie, het is echt een mix die nergens mee te vergelijken is", legt organisator Mark Oude Luttikhuis uit. De organisatie wil bezoekers het idee geven dat zij door het tijdschrift lopen aan de hand van thema's waarover in het blad te lezen is.
"Creativiteit, gemoedelijkheid en mensen staan hier centraal", legt Mark uit.

Niet alleen de organisatie straalt tevredenheid uit, ook de bezoekers. Zo zijn er mensen die aangeven dat het festival vermaak biedt aan alle leeftijden. "De kleinkinderen vermaken zich prima met de muziek, bij sommige kramen mogen zij ook zelf wat doen", vertelt Carel, die samen met zijn vrouw en drie kleinkinderen het terrein bewandelt. Op het festivalterrein kunnen bezoekers onder andere figuren graveren in hout, een wollen matje met verf versieren of deelnemen aan de Proathuus Quiz, waarbij Achterhoekse termen bij het bijbehorende plaatje moeten worden geplakt.

Bij de tent van 'Bakker Niels' Niels wordt het aangename met het leerzame gecombineerd. Zo krijgen de aanwezigen te horen dat kaneel uit Sri Lanka komt en mogen kinderen de speculaasrepen in de bakplaat drukken.

Verderop bij een tent waar allerlei kleden van bont worden verkocht, legt een verkoopster een aantal kinderen uit hoe bont wordt gemaakt, een verhaal waar niet alle kinderen enthousiast van worden. "Maar het is wel lekker zacht", zegt een meisje nadat een jongen zegt dat hij het zielig vindt voor de dieren.

Doe-het-zelf
Ook is er nog een plek waar je uithoudingsvermogen wordt getest: De doe-het-zelf-weide die dit jaar voor het eerst te bezoeken is. Op dit grasveld worden activiteiten gehouden zoals de stoelendans, klompenrun en een parcours. Op twee fanatieke bezoekers na lijkt niemand interesse te hebben in een stoelendans waarbij de stoelen doorweekt zijn van de regen.

Streektaal
Dat de Naoberdagen gehouden wordt in de Achterhoek is geen toeval, het typische 'Naober-gevoel' dat deze regio van nature heeft, beleef je ook tijdens het festival overal. Het terrein staat vol met met houten tenten en er zijn vele biologische producten te verkrijgen. Dankzij de vele mensen die 'plat praoten' leren bezoekers misschien ook nog wel een woordje bij en ook zijn de Achterhoekse teksten – die hangen aan bladen verspreid over het festival – niet te missen. Bij de redactietent van Naober staan twee grote houten wanden waar mensen hun favoriete Achterhoekse woorden op kunnen schrijven. Medewerkster Henny leert het publiek een paar Achterhoekse woorden, zoals huulbessem dat Achterhoeks is voor stofzuiger.

'Het is geen muziekfestival of braderie, het is echt een mix die nergens mee te vergelijken is'

Bij de redactietent zijn haar collega's ondertussen druk bezig met het maken van rozen om een naaldboompje aan te kleden die vandaag staat omdat het tijdschrift Naober 12,5 jaar oud is. Anderen mogen ook een roos maken. "Het is vooral bedoeld voor mensen om lekker te kletsen", vertelt Gerianne die uitlegt dat het rozen maken een Achterhoeks gebruik als er iets te vieren is. Het maken van een servetten roos is niet zo heel lastig maar wel een priegelwerkje. "Je kunt het of je kunt het niet", lacht Gerianne terwijl een deelnemer stuntelt om zijn servetten sculptuur vorm te geven. Maar na enige tijd komt er toch vorm in en steekt hij de roos trots in de borstzak van zijn spijkerjack.

Zowel de bezoekers als kraamhouders én organisatie behandelen elkaar als een goede buur. Men helpt elkaar en iedereen is gelijk. Wie zonder aanhang het festival betreedt heeft een grote kans om alsnog een sociale en gezellige dag te beleven. Iedereen maakt graag een praatje en kraamhouders dagen je graag uit om iets te proeven of creatief te zijn. Tijdens deze dagen kunnen de mensen met twee linkerhanden toch nog met een zelfgemaakt kunstwerk naar huis gaan en het trots tentoonstellen in de woonkamer.

Op de Naoberdagen was er ook veel aandacht voor ambachten. Foto: Achterhoekfoto.nl/Henk Oltvoort