Klepels in klokken van Calixtusbasiliek vervangen
‘Hoogstaande’ operatie mogelijk gemaakt dankzij eigen vrijwilligers
Door Theo Huijskes
GROENLO - De klokken in de Sint Calixtusbasiliek in Groenlo klinken voortaan weer als vanouds. Met medewerking van het bedrijf Nabben Klokkenservice uit Bakel en niet te vergeten de eigen vrijwilligers van de Grolse kerk, is in de afgelopen week de klus met betrekking tot de vervanging van de klepels in een drietal kerkklokken afgerond. De klepels van de klokken in de tussen 1906 en 1908 gebouwde kerk, die nu vervangen zijn, dateren van na de Tweede Wereldoorlog. Werd reeds vorig jaar de eerste klepel vervangen, in de afgelopen week kwam op dinsdag de tweede aan de beurt, gevolgd door op vrijdag de laatste, tevens zwaarste klepel met een gewicht van circa honderd kilogram.
Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, en dat in februari 1943, werden de in de Grolse kerktoren aanwezige (Edelbrock) kerkklokken ‘gevorderd’ door de Duitse bezetter en daarna gegoten in oorlogsmaterieel. Op de dag van de bevrijding van Groenlo, te weten op 31 maart 1945, werd de toren van de kerk nog doorboord met granaatvuur van de Engelse troepen, die in de veronderstelling waren dat er zich Duitsers in de toren schuil hielden. Enkele jaren na de oorlog, te weten in 1947, werden er met ingezameld geld, alsmede een eigen bijdrage van destijds Deken Hooijman drie nieuwe klokken gekocht en geïnstalleerd.
Versleten klepelbollen
De derde en meest imponerende klepel werd afgelopen vrijdagmorgen langs de buitenzijde van de 78 meter hoge, als rijksmonument te boek staande kerk omhooggetrokken om deze vervolgens via de torentrans naar binnen te loodsen. De vervanging van de klepels drong zich al geruime tijd aan. Zo waren de bollen ervan te veel afgesleten om goed tegen de klokken te kunnen slaan en dreigden dientengevolge ook nog eens door ouderdom te breken. En het is verder een gegeven dat wanneer de klepels zijn versleten, de klokken doffer en valser gaan klinken. Zoals bij bijna alle kerken in Nederland, worden de klokken in de Grolse Calixtusbasiliek helemaal elektronisch aangestuurd. Ze luiden bij iedere dienst in het weekend dan wel doordeweeks, bij uitvaarten, op feestdagen en andere gelegenheden.
Namen van de drie klokken
Wat velen niet zullen weten, is dat elk van de drie Calixtusklokken een eigen naam heeft. Zo heet de grootste klok met een gewicht van 2.700 kilogram, hoe kan het anders, Calixtus met op de klok het opschrift ‘Esto nobis patrone hujus loci defensor a malo belli’ (Wees voor ons, patroon van onze plaats, een verdediger tegen het kwaad van de oorlog). De tweede klok met een gewicht van 1.900 kilogram heeft de naam Mariaklok en heeft als opschrift ‘Te voco voce pia, te laudo sancta Maria tu nos a cuntus alma tuere malis’ (Ik roep U met vrome stem, ik prijs U, heilige Maria, wilt U, verhevene, ons beschermen tegen alle kwaad). De derde klok tenslotte met de naam Jozefklok is 1.350 kilogram zwaar en draagt het opschrift ‘Tu nos ab hoste protege et hora mortis suscipe’ (Gij, bescherm ons tegen de vijand en neem ons op in het uur van de dood).
De klokken
van de
Callixtus
hebben elk
een eigen
naam
Toeristische bezienswaardigheid
De voorheen veelal als Kathedraal van de Achterhoek vernoemde Groenlose kerk, op 12 augustus 2014 door paus Franciscus verheven tot Basiliek, is destijds vernoemd naar paus Calixtus I. De kerk heeft zich met name de laatste jaren breeduit geprofileerd als een al dan niet toeristische bezienswaardigheid voor niet alleen belangstellenden uit de gehele regio, maar ook voor tal van, in Groenlo alsmede in de gehele Gelderse Achterhoek verblijvende toeristen, zoals onder andere op het vakantiepark Marveld Recreatie. Speciaal voor hen hoopt een reeds jaren geleden, speciaal in het leven geroepen vrijwilligersgroep zeer binnenkort weer een start te maken met rondleidingen in de kerk zelf, alsmede met het beklimmen van de kerktoren. Daarbij heeft men vanaf de torentrans, en dat zeker bij een heldere lucht, een prachtig uitzicht over Groenlo en de verre omgeving.
