Het synagogecomplex aan de Spoorstraat. Foto: Mirjam Schwarz
Het synagogecomplex aan de Spoorstraat. Foto: Mirjam Schwarz

Welkom in de synagoge

WINTERSWIJK - Het synagogecomplex aan de Spoorstraat in Winterswijk is een Rijksmonument. In de zomerperiode zijn er op dinsdag (Nederlandstalig) en donderdag (Duitstalig) rondleidingen, telkens vanaf 19.00 uur. In verband met de regels rond Covid-19 is aanmelden verplicht; dat kan via info@synagogewinterswijk.nl. De bijzondere rondleiding duurt ongeveer anderhalf uur en kost vijf euro per persoon, kinderen 3,50 euro. Alle mannelijke bezoekers moeten in de sjoel hoofdbedekking dragen. Er zijn keppeltjes aanwezig, maar ook zelf meegebrachte hoofddeksels, zoals een pet, zijn toegestaan.

De geschiedenis van de joodse gemeenschap in Winterswijk reikt terug tot diep in de zeventiende eeuw, wanneer de eerste joden zich hier vestigen. In de Franse tijd, rond 1800, bestaat de gemeenschap uit vijftig mensen. Die moeten zich tot 1847 behelpen met huis-synagogen. In dat jaar wordt aan wat nu de Jonenstraat is, de eerste synagoge gebouwd. De eerste steen is van de huidige sjoel in 1888 ingemetseld, de synagoge is in 1889 in gebruik genomen.
De synagoge vormt het hart van het historische complex aan de Spoorstraat. Pal ernaast ligt een schooltje met twee lokalen, ertegenaan de woning van de gazzan, de voorganger en leraar van de kehilla. Achter de synagoge ligt de mikwe, het rituele badhuis. Naast de woning ligt de oude begraafplaats, waar tussen het gras nog enkele staande en liggende grafstenen te vinden zijn. Het gehele complex wordt beschermd met de status van rijksmonument. Het geheel heeft niet alleen lokale betekenis, maar ook voor de provincie Gelderland en heel Nederland. De gebouwen herinneren aan de eens bloeiende joodse gemeenschap van Winterswijk, die meer dan 300 mensen omvatte. De gemeenschap leeft voort in de verhalen.
Rondleidingen voor groepen zijn mogelijk op aanvraag.


synagogewinterswijk.nl