Rutger Addink. Foto: Annekée Cuppers

Rutger Addink. Foto: Annekée Cuppers

Rutger Addink wil meer begrip voor prosopagnosie

Algemeen

‘Gezichtsblindheid leidt al snel tot ongemakkelijke situaties’

LICHTENVOORDE - Sinds het dringende advies van kracht is om in openbare gebouwen mondkapjes te dragen, loopt menigeen -onbewust - zijn buren of bekenden zonder groeten voorbij. Gezichten herkennen waarvan je alleen de ogen ziet blijkt ineens een stuk lastiger. Voor twee procent van de bevolking maakt zo’n mondkapje echter geen verschil. Deze mensen lijden aan prosopagnosie, een hersenaandoening waardoor je geen gezichten herkent en die in de volksmond ook wel ‘gezichtsblindheid’ wordt genoemd. Rutger Addink (44) uit Lichtenvoorde weet sinds enkele jaren dat hij prosopagnosie heeft en wil hier graag meer bekendheid aan geven.

Door Annekée Cuppers

Rutger had er al zijn hele leven moeite mee om gezichten te herkennen en namen te onthouden maar dacht daar zelf nooit wat van. Dat kwam pas toen hij zo’n jaar of 20 was. “Ik was jeugdtrainer bij het voetbal en deed er minimaal een half seizoen over om alle koppies te leren kennen. Dat was voor mij erg lastig, want je had naast die kinderen ook nog met hun ouders te maken. Als die mij aanspraken, wist ik totaal niet over welk kind het ging. Met een beetje tussen de regels door vragen kwam ik er dan wel achter maar het leverde af en toe ongemakkelijke situaties op. Op een gegeven moment kreeg ik door dat anderen die linkjes wel legden.” Toch duurde het nog tot een jaar of zes geleden voordat Rutger er achter kwam wat hem nu precies mankeerde. Een kennis die hersenarts is raadde hem aan een aantal tests te doen op internet en zo kwam hij er achter dat hij lijdt aan gezichtsblindheid, oftewel: prosopagnosie.

Gênante situaties
Prosopagnosie kan aangeboren zijn maar kan ook ontstaan door ziekte of een ongeluk. “Bij mij is het aangeboren, ik heb het al mijn hele leven. Met vrienden die ik al dertig jaar ken geeft dat geen problemen maar mensen die ik niet vaak zie of die zich ineens in een totaal andere setting bevinden, een collega die ik in een winkel in Doetinchem tegenkom bijvoorbeeld, leveren geen enkele herkenning op. Zo had ik eens een etentje van een vereniging waarvan ik lid was. De hele avond heb ik heel gezellig met een nieuw bestuurslid zitten praten maar toen ik hem vier dagen later trof in een andere setting, kende ik hem totaal niet terug. Dat vond ik behoorlijk gênant. Hij groette mij en had gelukkig niks in de gaten maar ik voelde mij behoorlijk opgelaten.”

Netwerken
Rutger is eigenaar van Addink Media, een bedrijf dat reclame-uitingen verzorgt op digitale buiten- en binnenbeeldschermen door de hele Achterhoek. Veel netwerken en regelmatig bij klanten en potentials langsgaan horen bij zijn dagelijks werk. “LinkedIn en smoelenboeken zijn voor mij een uitkomst. Vlak van te voren zoek ik daar een foto van mijn afspraak in op, veel eerder heeft niet veel zin want als het langer dan twee uur duurt voordat ik diegene ontmoet, ben ik zijn gezicht al weer kwijt.

Netwerkbijeenkomsten kosten mij veel energie en om die reden sla ik wel eens een bijeenkomst over. (Rutger is mede-organisator van de Open Coffee Oost Achterhoek, ac) Je bent continue alert; wie spreekt mij aan en ken ik diegene al? Soms stel ik mij opnieuw aan iemand voor die ik al eens eerder gesproken heb. Als ik dan de naam en het bedrijf hoor, gaat er vaak wel een belletje rinkelen maar prettig is het niet.”

Een tijdje lang probeerde Rutger mensen te onthouden aan de hand van hun kapsel of hun stem maar dat werkte niet voor hem. “Het leidde enorm af van het gesprek dus daar ben ik maar weer mee gestopt. Een Google Glass met gezichtsherkenning en een LinkedIn-of Facebookkoppeling zou voor mij een uitkomst zijn. Vanwege de privacywetgeving is dat niet mogelijk, maar zoiets zou me zeer helpen. Net als visitekaartjes en e-mailhandtekeningen met een foto van de afzender. In mijn dorp zeg ik ook altijd opvallend veel mensen gedag, zeker als ze mij met enige interesse aankijken omdat ik dan vermoed dat het een bekende is. Als ik ermee in gesprek raak, kan ik uit het verhaal vaak wel afleiden wie ik voor me heb. En soms helpt mijn vrouw een handje door me even wat informatie in te fluisteren.”

Meer bekendheid
Een jaar geleden postte Rutger al eens op Facebook en LinkedIn een bericht waarin hij zijn netwerk vertelde over zijn aandoening. Daar kwamen toen begripvolle reacties op. “De laatste tijd ben ik er weer wat meer mee bezig. Zelf ben ik er ook heel open over. Als ik mensen tref waarvan ik denk dat ik er in de toekomst vaker mee te maken krijg en de ruimte in het gesprek is er, dan vertel ik er gewoon over. Dat het geen onwil is dat ik je een volgende keer niet herken als we elkaar treffen maar dat als je even zegt wie je bent en waar we elkaar van kennen, dan weet ik het weer. Ik heb zelfs nog overwogen om het op mijn visitekaartje te zetten of op een speciale bijsluiter. Dat is er bij de laatste herdruk van de kaartjes niet van gekomen maar misschien is het een idee voor de toekomst. Prosopagnosie is een onzichtbare handicap, daar mag best wat meer begrip voor komen en daarom geef ik er graag wat meer bekendheid aan.”

Hoe goed herkent u gezichten? Doe de test.

Wat is prosopagnosie?
Prosopagnosie of ‘gezichtsblindheid’ is het niet meer herkennen van gezichten. Dit wordt niet veroorzaakt door problemen met het zicht of de ogen zelf, maar door een beschadiging in het brein dat verantwoordelijk is voor het verwerken van gezichten. Het kan aangeboren zijn of ontstaan door hersenletsel of een trauma. Soms kan de persoon met prosopagnosie nog wel bepaalde kenmerken van gezichten herkennen, zoals bijvoorbeeld een baard of borstelige wenkbrauwen. Soms lukt het helemaal niet meer om een gezicht te herkennen. Ook niet van de eigen familie of partner of van zichzelf.

Enkele bekende mensen met prosopagnosie zijn: de Amerikaanse acteur Brad Pitt, de Zweedse kroonprinses Victoria en mede-oprichter van Apple Steve Wozniak.


Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant