Kijkjes van de Grolse Stadstoren | Het gebruik van talen gaat verschralen

Torenwachter: het gebruik van talen gaat verschralen

Soms heb je op diverse plekken ontwikkelingen, beste Grollenaren, die volledig met elkaar in tegenspraak zijn. Ontwikkelingen die eigenlijk diametraal tegenover elkaar staan. Een frappant voorbeeld daarvan was onlangs het nieuws dat het vak Duits in gevaar is; het schijnt steeds moeilijker te zijn om docenten voor dit vak te vinden en scholen kiezen vaker voor talen als Spaans, Chinees of Russisch. Op zich kan ik dat wel begrijpen; het is natuurlijk zo dat Engels de wereldtaal is en op heel veel universiteiten en hogescholen in Nederland wordt in toenemende mate al in het Engels gedoceerd en ook de computertaal is helemaal real British. Dat is zelfs all over the world zo.

Dus heb je meer aan Engels dan aan Duits of Frans en je hebt ook meer aan Spaans, Chinees of Russisch want die talen nemen nogal wat aardruimte in beslag. Maar nu is het pikante dat in dit gebied juist wel volop wordt getracht het Duits nieuw leven in te blazen. Soms lees ik opgewonden verhalen dat het daarmee allemaal geweldig gaat, dat er leuke en leerzame - of misschien in omgekeerde volgorde - uitwisselingen met Duitse scholen plaatsvinden en dat het dus met de belangstelling voor de Duitse taal hier wel gebeiteld zit.

Het valt me ook op dat aan de andere kant van de grens de mensen in winkels regelmatig proberen Nederlands te spreken en het lukt ze best aardig. Nu niet direct zeggen dat er fouten worden gemaakt, want Nederlands is een verrekte moeilijke taal. Ik wilde dat vak daarom als scholier ook al laten vallen, maar dat mocht niet. Hadden ze achteraf gezien ook gelijk in. Ze zeiden ook nog: dan kun je elk vak wel overslaan, wat ik in die tijd op zich een goede gedachte vond, maar dat mocht dan ook weer niet. D'r mocht toen echt verrekte weinig! Terug naar het Duits.

Wij wonen natuurlijk in een gebied dat een vrij logische, een natuurlijke verbinding en band heeft met Duitsland want het is ons achterland. Het dialect daar verschilt niet veel van hier en als je bijvoorbeeld in Bocholt bent of in Vreden dan kun je met de moodersproake goed uit de voeten, wat voorkomt dat je met steeds maar lastige en niet op te lossen 'tweepoten' (n) en 'driepoten' (m) moet worstelen. Ik verschilde daarmee vroeger al voortdurend van mening met de leraar Duits die dat anders zag, maar volgens mij kwam dat omdat hij zijn studie niet volledig had afgerond en dan ga je toch in de finesses weleens in de fout. Geeft niet, het is inmiddels geschiedenis.

Het gevoel dat wij hebben voor de Duitse taal is in grote delen van Nederland zelf niet of nauwelijks aanwezig, naar mijn voorzichtige inschatting. Ik weet dat er veel zaken worden gedaan met Duitsland, dat het voor ons een belangrijke economische factor is, maar het gevoel verder zit er in het westen van het land niet in.

En nu zie je het verschijnsel dat wij heel veel moeite doen om elkaar in de grensstreek beter te kunnen verstaan en daardoor ook beter te begrijpen, terwijl dat in het andere deel van Nederland helemaal niet zo wordt ervaren. En we kunnen hier wel enthousiast doen, maar we worden op termijn toch overwoekerd door de grote trend van het Engels en andere verre talen.

Eigenlijk ben ik niet zo gerust op die ontwikkelingen. Ik vrees een beetje de situatie zoals die zich voordoet met onze streektaal, het Nedersaksisch, al is de grootte verschillend: we strijden voor behoud, maar de vraag is of we al niet een verloren wedstrijd spelen.

Torenwachter