Initiatief om het Verloren Kerkhof ‘nieuw leven’ in te blazen

Mysterieuze locatie wordt toegankelijk gemaakt voor toeristen

Door Theo Huijskes

GROENLO - De komst van de nieuwe N18 langs Groenlo heeft ervoor gezorgd dat het zogeheten Verloren Kerkhof oftewel de Algemene Begraafplaats aan de voormalige Eibergseweg de aandacht heeft getrokken van een groepje initiatiefnemers. Woordvoerder namens hen is Grollenaar Martijn Hogenkamp, bestuurslid van de Oudheidkundige Vereniging Groenlo, wiens interesse sinds 2016 uitgaat naar de eeuwenoude begraafplaats. Het betreft hier 2016, omdat in dat jaar publiciteit werd gegeven aan het feit dat de nieuwe N18 de Algemene Begraafplaats zou gaan doorsnijden. Daarbij diende zich de vraag aan of er wel of niet archeologisch onderzoek moest worden verricht..

“Toen ik via Rijkswaterstaat te horen kreeg dat de nieuwe weg niet over maar langs de voormalige begraafplaats kwam te liggen, ben ik onderzoek gaan doen naar de belangrijkste feiten en heb ik de resultaten daarvan vervolgens naar de betrokken instanties gestuurd”, vertelt Hogenkamp. “Hierbij kwam aan het licht dat de N18 niet de begraafplaats zou gaan doorsnijden, maar slechts de daar later aanwezige vuilnisbelt. De begraafplaats als laatste overblijfsel van de gerichtsplaats, een galgenveld van de stad Groenlo, is daarmee zo goed als helemaal intact gebleven. Een soort van erfenis van eeuwen geleden toen de stadsrichter buiten de muren van de stad de beschikking had over galgenvelden. Dat waren open ruimtes waarop één of meerdere galgen geplaatst stonden. Deze waren veelal gelegen op woeste grond en op een goed zichtbare plaats aan een doorgaande weg aan de rand van het rechtsgebied.”

Inzet van de Bomenwacht Oost Gelre
Hogenkamp vertelt dat hij in 2017 over de aangelegenheid in contact is gekomen met de Bomenwacht Oost Gelre. “Die groep bleek al sinds 2015 bezig te zijn met een algemene opknapbeurt van de voormalige begraafplaats met de bedoeling deze toegankelijk te maken voor belangstellenden. Hun intentie is het maken van een soort rustplaats met de naam ‘Vrömdenkarkhof’, waarvoor ik gevraagd werd om een stukje historische input te leveren.”

Henk Adema, initiatiefnemer en tevens kartrekker van de Bomenwacht Oost Gelre met betrekking tot dit project geeft aan dat men ter plekke waardevolle historie is tegengekomen. “Wat de bomen betreft, staan er vele oude en zeldzame exemplaren, zoals rode beuken. Ook staat er een haag, die door de jaren heen is uitgegroeid naar een serie prachtige bomen. Al met al werken wij aan een project dat vele positieve invalshoeken biedt voor de nabije toekomst.” Adema wordt bij dit project ondersteund door zijn collega-leden Jaap Cannegieter, Niek Donderwinkel, Carel ten Have en oud-Grollenaar Annemieke Rensink.

Medewerking van de gemeente Oost Gelre
Woordvoerder Peter Ballast van de gemeente laat desgevraagd weten dat het gemeentebestuur in eerste instantie een afwachtende houding heeft aangenomen. “Het standpunt van de gemeente is dat er eerst sprake moet zijn van een duidelijke visie met daaraan gekoppeld een goed plan. Nu dat het geval is, is het mogelijk om met gebruik van de gemeentelijke subsidieverordening het een en ander te doen. Zeker ook omdat de initiatieven helemaal passen in het kader van het Programma Stad Groenlo, duidelijke connecties hebben met de 80-jarige oorlog en verdere mogelijkheden bieden voor De Slag om Grolle, kan die medewerking vertaald worden in uren en in geld.”

Daarnaast deelt Ballast mee dat de Saxion Hogeschool in Deventer voor haar studenten Archeologie een studieproject gaat maken van het zogenaamde ‘Vrömdenkarkhof’. “Daar zijn wij heel blij mee. Zeker omdat dit ook nog eens gaat gebeuren aan het eind van het huidige schooljaar.”

Uitwerking van de doelstellingen op dit moment
Hogenkamp is erg enthousiast over de gang van zaken tot op dit moment. “Wij hebben inmiddels een vakbekwame metselaar met kennis op het gebied van restauratie van monumenten bereid gevonden om het metselwerk van de poeren bij de ingang te gaan restaureren. Daarnaast zijn er een aantal vergunningsvrije populieren gekapt en is voor enkele andere te kappen bomen een vergunning aangevraagd. Het is de bedoeling dat deze bomen in het najaar worden geveld en dat tegelijkertijd met het nodige snoei- en opschoonwerk op het gehele terrein. Vervolgens wordt er tijd ingeruimd voor aanplant van nieuwe bomen, het aanleggen van wandelpaden en het bouwen van de façade ten behoeve van het voormalige baarhuisje. Daarnaast zal er een bijpassend publicatiebord met daarop historische informatie over de locatie worden geplaatst. Van de gekapte bomen worden zitbankjes gemaakt. Het doel is de mysterieuze uitstraling van deze locatie en de toegankelijkheid voor toeristen te bevorderen. Kortom, het moet een natuurlijke rustplaats worden, die eer doet aan deze eeuwenoude en voor de historie van de Vestingstad Groenlo belangrijke plek.”