Spiegelingen door de ogen van Vlinder Kruip en Lidwien Wieggers

‘Vake bu-j te bange’, dat gold toen al’

Door Henri Walterbos

OOST GELRE - Het zijn lange dagen van repeteren voor velen die meewerken aan ‘Spiegelingen’. Deze zaterdagmorgen is het druk in Den Diek waar de toneelspelers voor het eerst met hun toneelkleding aan oefenen, en zonder tekstboekje in de hand. Onder hen Vlinder Kruip (15) uit Lichtenvoorde en Lidwien Wieggers (68) uit Mariënvelde. Beiden meldden ze zich ruim 3 jaar geleden al aan. Na twee keer ‘voor niets’ te zijn opgestart gold drie maal is scheepsrecht en staan ze zaterdag en zondag in totaal drie keer op het grote toneel in de Hamalandhal.

Lidwien
Lidwien Wieggers-Wolterink (68) meldde zich als een van de eersten aan om aan ‘Spiegelingen’ mee te doen. Haar beweegreden? “Ik heb wel iets met het onderwerp. Mijn schoonvader Hendrik Wieggers heeft in ‘Achtersöwwent’, Zieuwent-Mariënvelde, in het verzet gezeten. En ik heb in een ver verleden wel eens toneel gespeeld bij de KPJ (Katholieke Plattelands Jongeren,HW) in Beltrum waar ik vandaan kom. Dat is al wel 50 jaar geleden. Ook bij de Katholieke Plattelands Vrouwen wel eens korte stukjes mee gespeeld, maar dat is ook al heel lang geleden. Het leek me daarom leuk om hier weer eens iets mee te doen. Naast het thema vind ik het ook een uitdaging. Zou ik het nog wel kunnen? Ik heb me opgegeven en er wel bijgezet dat ik graag mee wil doen, maar dan wel een kleine rol. Een oudere vrouw die in de oorlog meehelpt op de achtergrond bijvoorbeeld.” Ze speelt de rol van ‘tante Aleid’ uit Vragender. “Ik ben een vrouw die in Vragender briefjes binnenkrijgt met berichten die op de radio zijn geweest en dan doorgegeven moeten worden, en iemand daar mee wegsturen naar een bepaald adres. Ik kom in verschillende stukjes voorbij, ook als figurant.”

Goed geoefend
Gaf ze zich drie jaar geleden op, twee jaar van annuleringen vanwege coronamaatregelen brachten haar niet op andere gedachten. “Ik dacht ‘ik probeer het gewoon.’ Als het niet gaat kan ik altijd nog stoppen’. Ik dacht wel in het begin van ‘nou, er zijn mensen bij die hele dagen toneelspelen.’ Dan voel je toch een beetje een sul ‘wat mot ik hier toch?’,” schatert ze het uit. “Maar ik durf het wel aan. Ik heb thuis goed geoefend. Ik heb veel korte zinnetjes. Je moet goed weten wie er voor je is en na je. Door vooral samen doen kom je in het spel.” De sfeer onderling is goed. “Ik vind het zo leuk dat jongeren en ouderen door elkaar meedoen. Vlinder is de jongste actrice die meedoet aan het toneel.”

De lange dagen van repeteren ziet de Mariënveldse niet als een bezwaar. “Ik heb pensioen, dus dat kan makkelijk.” Ze merkt langzaamaan dat het moment van de voorstelling nadert. “Wi-j mot mekare moar helpen as d’r ene de tekst neet meer wet. Ik goa d’r vanoet dat ’t wal good kump, en het is een heel mooi stukke, met serieuze dinge moar ok wal dinge um te lachen. Met dans en muziek krie’j nog een mooier geheel. Het is heel sfeervol en divers.” Ze is verheugd dat ze ook enkele stukken in het dialect mag spreken. “Dat is mijn passie ok. Ik proat völle leever plat dan dat Hollandse. Dat geet bi-j mien toch oaver in ’t plat. Ik heb dan ok alles veur mi-j zelf op eschreven in het plat. Zo doo ik ‘t.”

Vlinder Kruip
Ook Vlinder meldde zichzelf aan. “Dat was een paar jaar geleden al. Via school had ik een mailtje gekregen. Ik had dat jaar ook al met schooltoneel meegedaan, dus ik dacht alleen maar ‘leuk’, en heb me opgegeven en we zien wel waar het schip strandt.” Voor de Stichting 4 en 5 mei Lichtenvoorde kwam ze al eerder in actie. Afgelopen jaar, op een indrukwekkende video, vanwege corona. “Ik had me voor ‘Spiegelingen’ aangemeld, zo kwam ik in contact met hun. Vandaaruit werd ik gevraagd. Maar dit is toch anders. Hier kun je het niet opnieuw doen. Dat kon voor de video wel.”

Ze vervolgt: “Ik denk dat heel weinig mensen hier in de buurt het verhaal van de eigen omgeving weten. Ik denk dat het belangrijk is voor iedereen om te weten wat de geschiedenis van hier is.” Ook Vlinder vindt de lange dagen van repeteren geen probleem. “Het zijn wel lange dagen maar het is leuk om te doen. Als je een paar dagen goed oefent dan ken je het wel. En het is een hele gezellige groep. Ik heb er niets voor af hoeven zeggen. Het valt allemaal goed te combineren.” Vlinder kruipt in de huid van Basha. “Zij geeft een beetje haar kijk op het verhaal op wat er gebeurt in de oorlog, van begin tot het eind. Vanaf het moment dat de oorlog begint tot en met de bezetting, tot het moment van de vrijheid.”

‘Ik denk dat
heel weinig
mensen hier
in de buurt
het verhaal
van de eigen
omgeving
weten’

Dat ze het stuk mag openen ziet ze niet als zenuwslopend. Integendeel zelfs. “Het is leuk om te mogen openen. Iedereen ziet je dan en je begint meteen te vertellen. Dan heb je de eerste monoloog gehad en zit je er ook wat meer in.” Ze raadt ook haar leeftijdsgenoten aan om te komen. “Het is belangrijk om iets van de geschiedenis te kennen en er zitten luchtige stukjes in en wat zwaardere, maar het is echt goed afgewisseld wel. Het is een mooi stuk om te komen kijken. Er zit ook veel muziek in. Er zit voor iedereen wat bij.”

Duitsers omzeilen
“Het is mooi om te zien wat de mensen in die tijd in de Achterhoek allemaal durfden in het verzet,” vertelt Lidwien nog. “Wat ze allemaal uitgespookt hebben om die Duitsers te omzeilen. Het mooiste is dat je in het stuk kunt zien hoe slim die nuchtere Achterhoekers zijn. ‘Vake bu-j te bange’, dat gold toen al. Dat is hetzelfde als op toneel staan. D’r an, neet zeuren, ie mot ‘t gewoon doon, neet bange wèhn en as ‘t mis get dan he’k pech ehad. En, ik wet zeker dat as ik jong was ewest en had toen eleafd, dan had ik ok in ‘t verzet ezetten. Wa’k moar kon dat dee’k.”

Zaterdagavond uitverkocht
De kaartverkoop gaat gestaag door op de diverse verkooppunten in iedere kern. De stand van zaken op maandagavond 19.00 uur is dat de voorstelling op zaterdagavond is uitverkocht inmiddels. Voor zaterdagmiddag 15.00 uur en zondagmiddag 15.00 uur zijn nog kaarten verkrijgbaar, waarbij de zondagmiddag het hardste loopt. In geval de middagen niet zijn uitverkocht op de dag zelf, zullen nog kaarten aan de deur van de Hamalandhal verkocht worden. Gelieve dan wel contant te betalen. Volg Spiegelingen op Facebook en Instagram en u blijft op de hoogte van het laatste nieuws, u kunt dan het omtoveren van de Hamalandhal in een theaterzaal volgen en de organisatie houdt u op de hoogte van de laatste stand van zaken omtrent de kaartverkoop.